0
0
Recensie
Een bakje patat – of friet, zo u wil – is voor kunstenaar Tjalf Sparnaay een volkomen normaal onderwerp voor een schilderij. Kloddertje mayonaise erbij. Lekker! Dat vinden de bezoekers van Museum Jan in Amstelveen blijkbaar ook, want de tentoonstelling Delicious Paintings is wegens succes verlengd.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Autodidact Sparnaay (1954) zag ooit in de Verenigde Staten het werk van Richard Estes, Ralph Goings en Charles Bell en was onder de indruk van hun fotorealistische kunst. Hij besloot zich die stijl eigen te maken en ging zich voornamelijk richten op voedsel als thema.
Wie weleens op Instagram rondstruint, komt vast foto’s van lekkere gerechten tegen. Het ene ziet er nog mooier uit dan het andere. De schilderijen zijn daarmee te vergelijken; ze lijken vlugge snapshots van eten en aanverwante zaken. Een verschil met de genoemde kiekjes is dat het eten op Sparnaays voorstellingen niet altijd even verzorgd oogt. Ketchup druipt van een hamburger, blaadjes sla liggen er wat slordig naast en sporen op flesjes smaakmakers doen vermoeden dat die niet pas vandaag zijn geopend.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Daardoor zijn de geschillderde stillevens realistischer dan menig voedselfoto. Eten dat we thuis tot ons nemen is immers ook niet altijd even fotogeniek. Daarmee verschilt Sparnaays aanpak ook van die van zeventiende-eeuwse schilders van stillevens. Ook zij wilden de kijker een mooi plaatje voorschotelen. Sparnaay is daar veel minder mee bezig; hij laat de dingen zien zoals ze zijn.
Zo spontaan ‘gekiekt’ als het lijkt, zijn de voorstellingen echter niet. De schilder kiest een onderwerp, schikt alle benodigde ingrediënten en fotografeert ze vanuit alle hoeken. uit de tientallen foto’s die dit proces oplevert, creëert hij een nieuw beeld van de best gelukte onderdelen. Op de ene foto is de tomaat mooier en op het andere komt het servetje beter uit. Het uiteindelijke beeld gebruikt hij als basis voor zijn schilderij.
Op zo’n schilderij zijn de etenswaren en keukenspullen wel een stuk groter dan we zelf in huis hebben. De kunstenaar onderscheidt zich namelijk doordat hij de werkelijkheid extreem uitvergroot. Door die werkwijze springen de voorstellingen van het doek en blijf je ernaar kijken. Dankzij het formaat zuigen de werken de toeschouwer bijna naar binnen. Je krijgt trek van zoveel reusachtig lekkers. Zelfs de uit de vieze ketchupfles ontsnappende klodders fascineren en doen verlangen naar een ongezonde lekkernij.
Delicious Paintings – Tjalf Sparnaay, t/m 1 maart in Museum Jan (voorheen Museum Jan van der Togt), Amstelveen
Waardering: @@@@@@@@@@
