0
0
Het Fries Museum heeft de installatie Osedax van Edgar Cleijne (1963) en Ellen Gallagher (1965) gekocht. Het is het eerste werk van de internationaal gevierde Gallagher in een Nederlandse museale collectie.
Osedax is een installatie die in een besloten ruimte wordt getoond. De bezoeker wordt omringd door beelden en begeleid door een hypnotiserende melodie. De installatie voert zijn bezoekers mee op een reis door een wereld onderwater. Ze zien wuivende planten, een booreiland, maar ook opeens in grijze tinten een gezicht dat opduikt.
Gallagher en Cleijne verwijzen hiermee naar de oversteek die tot slaaf gemaakten destijds in overvolle schepen moesten maken. Deze mensen werden soms overboord gegooid of sprongen als uiterste weigering de zee in. Hun lichamen zonken naar beneden, waarmee ook hun verhalen, hun geschiedenis en kennis in de diepte verloren gingen.
De installatie is genoemd naar en geïnspireerd door osedax, een geslacht van borstelwormen. Deze wormen eten de botten van het walviskarkas. Stervende walvissen zakken naar de bodem van de zee. Volgens Ellen Gallagher dragen de wezens onderwater veel informatie in zich, maar die gaat vaak verloren of wordt vergeten. De verschrikkingen van de overtocht van de tot slaaf gemaakten tussen Afrika en Amerika wordt toegedekt door al dat water, ontoegankelijk door de immense diepte waarin zich dit alles afspeelt. Cleijne en Gallagher dachten aan de wormen als diertjes die informatie graveren in de botten van de walvis, alsof je zo het verleden zou kunnen behouden.
Friesland is omgeven door water, meren en kanalen doorkruisen het groene platteland. Het water is een essentieel onderdeel van de identiteit van de provincie. Door de bedreiging van het klimaat is het water ook globaal een belangrijk onderwerp geworden. De Afro-Amerikaanse Gallagher groeide op in Providence, Rhode Island, ook een gebied dat wordt omringd door water en doorsneden door een rivier.
De installatie Osedax, die ze maakte samen met haar Nederlandse man Edgar Cleijne raakt zowel het thema van het slavernijverleden als de vervuiling van de zee en de invloed van de verandering van het klimaat. Het werk is op dit moment onderdeel van de tentoonstelling Other.Worldly, nog tot te zien tot en met 14 februari in het Fries Museum.
