0
0
Niet minder dan 180 figuranten had de Vlaamse kunstfotograaf Athos Burez nodig voor zijn hedendaagse interpretatie van James Ensors schilderij De Baden van Oostende. De foto hangt in het James Ensorhuis in Oostende.
De Vlaamse kunstenaar James Ensor (1860-1949) schilderde De Baden van Oostende in 1890. De dynamische voorstelling zit boordevol uiteenlopende badgasten. Het werk is een zoekplaatje, zoals Pieter Bruegel de Oude die eeuwen eerder ook zo goed kon maken. Wie naar het schilderij kijkt, ziet telkens weer iets nieuws.
In de afgelopen 130 jaar is er veel veranderd, maar niet op het strand. Nog steeds vormt dat een van de favoriete pleisterplaatsen voor alle rangen en standen in de maatschappij. Badgasten willen er nog altijd zien en gezien worden. Tegelijk maakt een strand iedereen meer gelijk: we staan er allemaal te kijk in onze zwemkledij.
In zijn schilderijen gaf James Ensor kritiek op de maatschappij en wilde hij heilige huisjes omvergooien. Maar sommige van deze huisjes staan een eeuw later nog steeds overeind. Zo is het nog altijd niet algemeen aanvaard dat mannen elkaar kussen in het openbaar. Ook naakt is vaak nog een taboe. De thema’s die Ensor aankaart zijn dus nog steeds actueel.
De toerismebureaus van Oostende en Vlaanderen vonden het daarom hoog tijd om Ensors werk in een hedendaags jasje te steken. En dus vroegen ze de Vlaamse kunstfotograaf Athos Burez om De Baden van Oostende te vertalen naar anno 2020.
In dit coronatijdperk viel het nog niet mee om dit kunstwerk te maken. In amper twee dagen tijd fotografeerde Burez 180 figuranten. De fotograaf koos voornamelijk stellen en families die dicht bij elkaar mochten staan. Tijdens de shoots werden de figuranten in kleuren en tijdsloten ingedeeld zodat zij zo min mogelijk met elkaar in contact kwamen. Burez voegde na afloop alle afzonderlijke scènes samen tot één geheel, met een bont allegaartje van badgasten als resultaat.
Op Ensors schilderij staan twee innig kussende personen. Het lijkt te gaan om twee mannen, maar daar zijn de meningen over verdeeld. In de hertaling van Athos Burez zijn het in ieder geval wel twee mannen die elkaar zoenen. Deze scène is een duidelijke aanklacht tegen homofobie.
Ook enkele andere maatschappijkritische thema’s komen aan bod in de voorstelling van de fotograaf, zoals migratie. De strandgangers kijken nieuwsgierig, maar vanaf een veilig afstandje, naar de mensen op een aangespoeld vlot.
Ook stip Burez milieuvervuiling aan. Het strand ligt bezaaid met afval, waaronder veel plastic.
Deze foto en andere moderne inpertretaties van Ensors werk door Burez zou te zien zijn in de tentoonstelling James Ensor Recomposed in het onlangs vernieuwde James Ensorhuis. Daar woonde en werkte de kunstenaar tot aan zijn dood in 1949. Veel kunstwerken kwamen er tot stand. De woning is inmiddels een museum over het leven en werk van de kunstenaar.
Zou te zien zijn, want twee dagen na opening van de expositie sloot het nieuwe museum de deuren vanwege de coronacrisis. Die overigens ook terugkomt in de foto, in de vorm van een man met mondkapje.
