0
0
Het nieuwe seizoen van het televisieprogramma Het geheim van de Meester trapte gisteren af met de reconstructie van Het melkmeisje. In de aflevering werd duidelijk dat het beroemde schilderij van Johannes Vermeer begin vorige eeuw bijna was verhuisd naar de Verenigde Staten.
Tekst: Evert-Jan Pol
Johannes Vermeer (1632-1675) schilderde zijn meesterwerk omstreeks 1660. Het is een verstilde voorstelling: de enige beweging zit in het straaltje melk. Nu kennen we het werk als Het melkmeisje, maar zo heette het niet altijd. Een veilingcatalogus uit 1696 vermeldde het als Een Meyd die Melk uytgiet.
Dat is ook een betere benaming, want de afgebeelde vrouw is duidelijk een keukenmeid. Een melkmeisje was in de zeventiende eeuw een vrouw die melk aan huis bezorgde.
Volgens de site Essential Vermeer had het schilderij dertien verschillende eigenaren voordat het Rijksmuseum het uiteindelijk in 1908 aankocht. De laatste eigenaar was Pieter Six van Vromade (1827-1905). Het doek was sinds 1822 in bezit van de familie Six. In dat jaar trouwde kunstverzamelaarster Lucretia Johanna van Winter (1785-1845) met jonkheer Hendrik Six. Het melkmeisje bevond zich op dat moment al in de collectie van Van Winter.
In 1908 besloten de erfgenamen van Six van Vromade het schilderij van de hand te doen. Uit de aflevering van Het geheim van de Meester blijkt dat het maar een haar had gescheeld of een rijke Amerikaan had het gekocht. De Nederlandse regering besloot echter dat het doek voor Nederland moest worden behouden.
Vereniging Rembrandt, die toen al actief was, wist de overheid ervan te overtuigen financieel bij te springen en zelf deed ze ook een flink duit in het zakje. Dankzij de inspanningen van de vereniging emigreerde Het melkmeisje niet naar de Verenigde Staten, maar kreeg ze onderdak in het Rijksmuseum. Waar ze, na heropening van de musea, weer dagelijks te bewonderen is.
Het geheim van de Meester, elke dinsdag om 20.30 uur bij Avrotros op NPO 2
