0
0
De musea blijven nog even gesloten. Ooit gaan ze weer open en dan is er veel moois te zien. De komende tijd lichten we geregeld een expositie uit die volgens ons het wachten waard is. Vandaag: Who is she? Portretten vertellen in het Frans Hals Museum.
Als de musea dan weer open mogen, is vanaf 25 juni de tentoonstelling Who is she? Portretten vertellen te zien. Het monumentale werk Guess Who’s Coming to Dinner Too? van Patricia Kaersenhout vormt het middelpunt. Met deze installatie, bestaand uit grote, rijk gedekte eettafels vol glaswerk en geborduurde lopers, geeft Kaersenhout (1966) vrouwen van kleur die nog geen positie hebben veroverd in de geschiedschrijving een plek aan tafel. In de nieuwe expositie omringen portretten van en door vrouwen uit de collectie van het Frans Hals Museum de installatie.
Guess Who’s Coming to Dinner too? bouwt verder op het iconische kunstwerk The Dinner Party (1974-79) van de Amerikaanse feministische kunstenaar Judy Chicago (1939). Zij dekte een grote tafel voor vergeten vrouwen die belangrijk werk hebben verricht op sociaal-maatschappelijk, wetenschappelijk of artistiek vlak. Een ceremonieel banket voor vrouwen van de prehistorie tot de twintigste eeuw, van keizerin Theodora tot Virigina Woolf.
Kaersenhout borduurt hierop voort door aan haar tafel een plek te geven aan heldinnen van kleur. “Er zijn mensen die denken dat mijn werk een kritiek is op Judy Chicago, maar dat is het niet”, zegt Kaersenhout. “Zij laat één perspectief zien en dat is de Amerikaanse geschiedenis en de westerse geschiedschrijving. Ik wil daar een perspectief aan toevoegen. Er zijn meer narratieven mogelijk, maar die zijn vaak uitgewist en verzwegen. Ik wil de geschiedenis eerlijker en completer maken.” Ze maakte dit kunstwerk in samenwerking met verschillende experts: glasblazers, onderzoekers en vormgevers.
De tafel is gedekt voor vijftien buitengewone vrouwen van over de hele wereld, van de oudheid tot nu. Hun levensverhalen getuigen van moed, kracht, verzet, zorgzaamheid en liefde. Deze vrouwen hebben de geschiedenis mee bepaald, maar hun levens en daden bleven onderbelicht. Kaersenhout deelt ze op in drie groepen, elk aan een kant van de driehoekige tafel: Krijgerskoninginnen en Goddelijke Figuren; Slavernij en Kolonialisme en Kolonialisme en Hedendaagse Revolutionairen. Vrouwen als koningin Nanny van Jamaica: een van de eerste verzetsleiders tegen de slavernij in Noord- en Zuid-Amerika en homorechtenactivist en transgender revolutionair Marsha P. Johnson krijgen een plaats aan tafel.
De vrouwen worden aan tafel vertegenwoordigd door glaswerk en geborduurde tafellopers. Deze tafellopers worden tijdens de tentoonstelling samen met bewoners van de stad Haarlem voltooid. Met Kaersenhout borduren de deelnemers zo samen aan een nieuwe, toekomstige versie van de installatie. Gemeenschapsgevoel, empowerment en het gesprek over ongeziene vrouwen is voor Kaersenhout een belangrijk onderdeel in dit co-creatieproces.
Geïnspireerd door het werk van Kaersenhout heeft conservator Manique Hendricks samen met conservator in opleiding Maarten de Leede en directeur Ann Demeester met een ander perspectief naar de collectie van het Frans Hals Museum gekeken. Zij hebben een selectie gemaakt van portretten van en door vrouwen uit de periode 1820 tot heden van kunstenaars als Charley Toorop, Hellen van Meene, Julika Rudelius, Charles Howard Hodges en Jan Sluijters.
Van beroemde mannelijke makers is vaak veel bekend, vrouwen hebben in de kunstgeschiedenis vaker een bijrol. Wat vertellen de portretten in de tentoonstelling? Wie is zij? Of zegt de manier waarop ze is afgebeeld vooral iets over hoe ze gezien werd door anderen? Verandert dat met de tijd? En in hoeverre is de eigen blik gekleurd door aannames en stereotypen? Het Frans Hals Museum nodigt met deze tentoonstelling zijn bezoekers actief uit om anders te kijken naar de manier waarop vrouwen werden en worden gepresenteerd in museale collecties.
Who is she? Portretten vertellen, 25 juni 2021 t/m 2 januari 2022 in Frans Hals Museum, locatie Hal, Haarlem
