0
0
Het werk van de Belgische kunstenaar Walter Swennen krijgt de laatste jaren steeds meer waardering van kunstliefhebbers. Reden voor Kunstmuseum Den Haag om in samenwerking met Kunstmuseum Bonn en Kunst Museum Winterthur een grote overzichtstentoonstelling te presenteren, de eerste in Nederland.
Het eigenzinnige oeuvre van de Belgische kunstenaar Walter Swennen (1946) is diepgeworteld in taal. Al vanaf zeer jonge leeftijd ontwikkelde hij een grote gevoeligheid voor het gesproken en geschreven woord. Noodgedwongen, want toen hij vijf jaar was, besloten zijn ouders om van de ene op de andere dag te breken met hun Vlaamse verleden en over te schakelen op het Frans. Het is het begin van een levenslang onderzoek naar hoe (beeld)taal betekenissen overdraagt – of juist verduistert.
Swennens schilderijen, vaak een mengeling van luchtige absurditeit en filosofische speelsheid, zijn steeds een variatie op dat thema maar lopen qua stijl behoorlijk uiteen. Het is het resultaat van de associatieve methode die hij hanteert en die zijn werk verwant maakt aan free jazz: hij schildert zonder vaste richting en zonder einddoel. “Mijn enige doel is het schilderij afmaken”, zegt hij. “Je begint, en je reageert op wat er is. Mensen die over schilderkunst schrijven, vergeten dat schilderen doorgaans niet meer is dan een afspraak tussen de schilder en het schilderij.”
Swennen begon zijn artistieke carrière als dichter. In de jaren zestig raakte hij bevriend met dichter en conceptueel kunstenaar Marcel Broodthaers (1924-1976) met wie hij samenwerkte aan enkele, legendarisch geworden happenings. Op zijn 35ste legde Swennen zich volledig toe op het schilderen, al bleef poëzie altijd een belangrijke rol spelen in zijn werk, evenals de psychoanalyse van Sigmund Freud en Jacques Lacan waarin hij zich tijdens zijn studie verdiepte.
Als schilder bewandelt Swennen van meet af aan zijn eigen weg. Zich niet beperkend tot een stijl of stroming concentreert hij zich op een eigenzinnig oeuvre vol kwinkslagen, tegenstrijdigheden en literaire referenties. De voorwerpen die hij schildert zijn herkenbaar; de letters en tekstflarden leesbaar, maar ondanks die herkenbaarheid geven zijn werken zichzelf nooit helemaal prijs.
“Hij nodigt uit om traag te kijken, te puzzelen en te onderzoeken hoe je met taal en beeld een boodschap kunt overbrengen”, aldus Kunstmuseum Den Haag in een persbericht. “Of beter gezegd: hoe taal en beeld als boodschappers altijd tekort schieten. Met zijn humor en originaliteit als belangrijkste wapens legt Swennen het manco van taal bloot en zet daarbij de kijker regelmatig op het verkeerde been.”
Walter Swennen – Schildersgeest, 18 september 2021 t/m 9 januari 2022 in Kunstmuseum Den Haag
