0
0
Japans lakwerk (urushi) heeft een eeuwenoude traditie in Japan. Het vervaardigen is een langdurig en arbeidsintensief proces. Aan het eind van de zestiende eeuw maakte ook Europa kennis met lakwerk, waar het een gewild artikel was, geliefd om zijn verfijnde kwaliteit en duurzaamheid. Japanmuseum SieboldHuis wijdt vanaf 17 september een tentoonstelling aan urushi.
Urushi is een natuurlijke hars die uit de lakboom wordt getapt door het inkerven van de bast. Daarna ondergaat de hars verschillende bewerkingen, waardoor het een van de sterkste natuurlijke polymeren ter wereld is. Goed lakwerk kan eeuwen overleven: de oudste lakwerk bodemvondsten met eenvoudige decoraties stammen uit circa 7.000 voor Christus.
Lakwerk ontwikkelde zich in de loop der jaren tot een expliciete kunstvorm. Het kostbare materiaal wordt laagje voor laagje opgebouwd en gepolijst tot er een volmaakt egaal oppervlak is bereikt. Vervolgens wordt er een van de vele decoratietechnieken toegevoegd, veelal door gebruik van goud- en zilverpoeder. Het maken van een enkel kunstwerk kan maanden, soms zelfs jaren in beslag nemen en vergt het uiterste qua precisie en doorzettingsvermogen.
Het SieboldHuis toont in de expositie Schoonheid in detail. 20ste-eeuws Japans lakwerk topstukken uit een privécollectie. Designstukken, luxe gebruiksartikelen en kunstobjecten uit de vorige eeuw laten de veelzijdigheid van de lakwerktechniek zien. Er komen ruim vijftig objecten voorbij, variërend van eet- en drinkgerei, dienbladen, voorwerpen voor de theeceremonie en het wierookspel tot schrijfgerei, tafels en vazen.
In de twintigste-eeuwse werken zijn combinaties van klassieke motieven, technieken, materialen en moderne ideeën te zien. Zoals in de naar de zijkanten overlopende afbeelding van een bloeiende struik in goud en zilver op de keizerlijke geschenkdoos van Takai Hakuyō. Het blauwe, uitgesneden wierookdoosje van Uesugi Gakusui is opgebouwd met 160 laklagen. En de roodgelakte designvaas van de Zenni studio is gesneden uit het hout van de Japanse suikerberk.
Schoonheid in detail. 20ste-eeuws Japans lakwerk, 17 september t/m 5 december in Japanmuseum SieboldHuis, Leiden
