0
0
Recensie
Gothic is de grootste subcultuur ter wereld. Een onbestemd verlangen naar de donkere kant van het leven kenmerkt deze levensstijl. De cultuur komt tot uiting in de muziek en kledingstijlen, beide het liefst zo donker mogelijk. In de letterlijk donkere tentoonstelling Goth – Designing Darkness duikt Design Museum Den Bosch in deze ietwat mysterieuze wereld.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
“Als we het nu over een gothic hebben, bedoelen we vaak iemand die van die muziek houdt en die dat duidelijk herkenbaar uitstraalt”, staat op de website van het kinderprogramma Willem Wever. “Je herkent een gothic namelijk meteen als je hem op straat tegenkomt. De meeste gothics dragen donkere of zwarte kleding, nekbanden en piercings. Vaak hebben ze een wit gepoederd gezicht en zwarte oogschaduw.”
De gothics die de tentoonstelling bezoeken, zijn inderdaad direct herkenbaar. Gehuld in stijlvolle zwarte kleding wandelen ze langs alle objecten in de donkere en zeer sfeervolle ruimte. Waar ze in het straatbeeld misschien zouden opvallen, gaan ze hier perfect op in de omgeving.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
© Pierre Terrasson.
“Soms zien ze er een beetje griezelig uit”, schrijft Willem Wever verder. Dat komt wellicht omdat veel goths belangstelling hebben voor horror, duisternis en het bovennatuurlijke. Dat is terug te voeren op het ontstaan van de gothic novel in de achttiende eeuw. Horace Walpole schreef in 1764 The Castle of Otranto: A Gothic Story, die geldt als de eerste gothic-roman. Daarmee was hij ook de naamgever van de subcultuur gothic. De naam gothic verwijst naar de gotiek van de late middeleeuwen, een stijl die onder meer griezelige sculpturen van gargouilles (waterspuwers) en afbeeldingen van demonen voortbracht. Deze beelden ontbreken uiteraard niet in de tentoonstelling.
The Castle of Otranto is een griezelig verhaal waarin een reusachtige helm de zoon van het hoofdpersonage verbrijzelt. Daaruit volgen allerlei dramatische ontwikkelingen. Walpole vestigde met zijn roman horrorstereotypen als grafzerken, kasteel- en kerkruïnes, geesten, vampiers en vervloekten.Geïnspireerd door Walpole schreven andere auteurs vervolgens ook een dergelijk angstaanjagend verhaal te schrijven. De bekendste gothic-roman is ongetwijfeld Dracula van Bram Stoker, uit 1897.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
De beroemde vampier komt heel even voorbij in de vorm van een poster voor de Duitse film Nosferatu: Phantom der Nacht van Werner Herzog, uit 1979 en fragmenten uit Dracula van Tod Browning uit 1931. En er valt nog veel meer te griezelen, dankzij onder meer skeletten en doodshoofden.
Maar gothic is veel meer dan horror, zoals de tentoonstelling goed laat zien. Ze besteedt uitgebreid aandacht aan de bronnen van de subcultuur, die zowel in de klassieke Europese kunstgeschiedenis als in de alternatieve en populaire cultuur te vinden zijn. De expositie omvat uiteenlopende voorwerpen uit internationale musea. Werken variëren van grafmonumenten tot meubelen voor in huis, van negentiende-eeuwse rouwsieraden tot haute couture en van schilderijen tot prachtige foto’s.
Alles speelt zich af in een sterk verduisterde ruimte, ontworpen door Bureau Lakenvelder. De ondertitel Designing Darkness is het uitgangspunt van het ontwerp: een fraai spel van licht en duisternis, waarin de schaduw de boventoon voert. De donkere wanden en de schaarse verlichting zorgen voor een mysterieuze, duistere sfeer die perfect past bij de inhoud van de expositie. De zaal doet enigszins aan als een spookhuis, maar dan wel één vol oogstrelende en fascinerende voorwerpen.
Goth – Designing Darkness, t/m 18 april 2022 in Design Museum Den Bosch
Waardering: @@@@@@@@@@
