0
0
In de zomer van 2022 is het 350 jaar geleden dat Nederland van alle kanten werd aangevallen door een alliantie van Fransen, Duitsers en Engelsen. Dat jaar ging de boeken in als rampjaar 1672. Nergens waren de gevolgen van de invasie onder leiding van koning Lodewijk XIV zó voelbaar als in de Vechtstreek. De Fransen trokken moordend, plunderend en brandend langs dorpen, kastelen en buitenhuizen. De bevolking werd beroofd, vermoord en tewerkgesteld. Slot Zuylen besteedt daar dit jaar ruim aandacht aan.
Precies in het zwaarst getroffen gebied lagen landerijen en huizen van Hendrik Jacob van Tuyll van Serooskerken, Heer van Zuylen en bewoner van Slot Zuylen. Met lede ogen keek hij toe hoe zijn bezit werd verwoest. Om de hoge kosten van de oorlog te financieren verzonnen de Fransen bovendien een bijzondere vorm van chantage: brandschatting. Eigenaren van grote huizen en kastelen moesten enorme bedragen betalen, anders ging hun bezit in vlammen op.
Ook Slot Zuylen werd gebrandschat. Na alle andere verliezen had Hendrik Jacob geen andere optie had dan simpelweg betalen. Eigenhandig kwam hij de som op 5 mei 1673 afleveren bij de intendant van de Franse koning. De kwitantie van die daarbij werd afgegeven is te zien in de tentoonstelling Moord & Brand! Slot Zuylen en Rampjaar 1672. Al met al werd de persoonlijke schade van Hendrik Jacob op ruim 26000 gulden geschat, zo’n 100 maal het gemiddelde jaarinkomen van een arbeider in die tijd.
Slot Zuylen laat in de expositie zien waarom het kasteel zo belangrijk was voor Hendrik Jacob, welke ontberingen de bewoners van het kasteel en de omgeving moesten doorstaan, hoe de Vechtstreek totaal verwoest werd én hoe het slot het rampjaar uiteindelijk toch wist te doorstaan. Delen van het in- en exterieur van het slot, zoals die er in 1672 uitzagen, komen dankzij augmented reality weer tot leven.
“Het mooie aan Slot Zuylen is dat het een grote geschiedenis invoelbaar maakt aan de hand van de verhalen over één familie”, vertelt directeur Willem te Slaa. “Voor het rampjaar geldt dat net zo. We kunnen ons de verwoestingen in de Vechtstreek in die tijd nu moeilijk voorstellen, maar het was écht moord en brand. Verhalen over het rampjaar gaan vaak over de heroïsche verdediging langs de waterlinie of over beroemde zeeslagen, maar de ravage in de Vechtstreek is tamelijk onbekend. Dat verhaal gaan wij nu vertellen langs de lijnen van het familieverhaal van de bewoners van Slot Zuylen.”
Moord & Brand! Slot Zuylen en Rampjaar 1672, 3 juni t/m 18 september in Slot Zuylen, Oud-Zuilen
