Recensie
Let’s Get Physical neurie ik in gedachten bij het zien van een werk van Joyce Overheul in Museum de Fundatie. De fluwelen afbeelding van Olivia Newton-John met haar beide benen in de lucht verwijst naar een beroemde foto die de zangeres liet maken ter promotie van haar lied Phisical uit 1981. In haar versie wijzigde Overheul het woord Physical in Political, want haar oeuvre heeft een politieke ondertoon.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
De kleine expositie van Joyce Overheul (1989) in Museum de Fundatie heet dan ook Let’s Get Political. De activistische kunstenares maakt werk over ongelijkheid, seksisme, feminisme, machtsverhoudingen en emancipatie. Die serieuze onderwerpen verpakt ze wel in aantrekkelijke en toegankelijke verpakkingen.
Overheul werkt met textiel en kralen in zachte kleuren. Dit is een bewuste keuze, want handwerk en textielbewerking zijn eeuwenlang afgedaan als vrouwenhobby. Het gebruik van textiel, of het handwerken ziet ze als een daad van verzet tegen de historische ongelijke man-vrouw-verhoudingen en de hedendaagse vrouwenhaat.
De ongelijkheid tussen man en vrouw komt vaak terug haar werk. In de tentoonstelling hangen enkele aansprekende voorbeelden. Zoals het woord-kunstwerk Ethical Dilemmas For Men, Wife Gains Weight After The Kid (Ethische dilemma’s voor mannen, vrouw wordt zwaarder na het kind). De zeer treffende in fluweel uitgevoerde tegelspreuk tovert een glimlach op mijn gezicht.
Datzelfde gebeurt bij het tweeluik Mannen op voetstukken (Tom Cruise en Bruno Mars). Overheul baseerde deze twee wandkleden op foto’s. gemaakt tijdens opnames van een film en een muziekvideo. Acteur Tom Cruise en zanger Bruno Mars staan daarop op verhogingen omdat ze anders niet boven hun vrouwelijke tegenspeler uittorenen. De kunstenaars vraagt zich met dit werk af waarom het toch zo belangrijk is voor de beeldvorming dat mannen langer zijn dan vrouwen.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Zwaarder van toon is het doorschijnende wandkleed Straatfoto uit Teheran, Iran vertaald in organza. Hierin draait het om het elektriciteitshuisje op de achtergrond. Daar klom in 2017 een jonge vrouw op, met haar hoofddoek aan een stok gebonden, als protest tegen het door de overheid verplichte dragen van hoofdbedekking door vrouwen. Snel hierna volgden meerdere protesten door de hele stad, door jong en oud, man en vrouw. De overheid monteerde vervolgens dakjes op de elektriciteitshuisjes door de hele stad, zodat demonstranten er niet langer op kunnen klimmen.
Het is knap hoe Overheul serieuze thema’s als seksisme en onderdrukking van bepaalde groepen door een overheid op een toegankelijke en vermakelijke manier bespreekbaar maakt. Met haar vaak (soms letterlijk) luchtige creaties laat ze ons nadenken over zaken als onrecht en ongelijkheid.
De tentoonstelling is de eerste museale solopresentatie van het werk van Joyce Overheul. Wat mij betreft blijft het hier niet bij. Haar werk smaakt naar meer.
Joyce Overheul – Let’s Get Political, t/m 3 april in Museum de Fundatie, Zwolle
Waardering: @@@@@@@@@@