0
0
In een nieuwe tentoonstelling staat het Belasting & Douane Museum stil bij het koloniale verleden van Nederlandse belastingdiensten. In Belast koloniaal verleden staan de koloniale belastingsystemen in de Nederlandse geschiedenis centraal. Er is aandacht voor de onderdrukking, uitbuiting en slavernij die hiermee gepaard gingen.
Het doel van kolonisering van andere landen door Nederland was om zoveel mogelijk winst te behalen uit de koloniën. Na de verovering van overzeese landen voerden de Nederlanders daarom direct belastingen in, zoals grondbelasting. In de negentiende eeuw kwam in Nederlands Indië het Cultuurstelsel tot stand. Mensen waren verplicht een vijfde deel van de opbrengsten van hun grond af te staan. Degenen die geen grond bezaten, betaalden ‘belasting in natura’, in de vorm van dwangarbeid.
Om de handel en expansie in de overzeese gebieden goed te regelen, kwam ook al snel de bouw van een heel bestuurlijk apparaat op gang, met daarbij vaak als eerste de aanstelling van belastingambtenaren. De bezetter wist dankzij verdeel-en-heerspolitiek leden van de Indonesische elite in te lijven in het ambtenarenapparaat. Een van de objecten in de tentoonstelling is een houten beeld van een belastingambtenaar, dat model staat voor de Indonesiërs die voor de Nederlandse overheid werkten.
Ook in Suriname en het Caraïbisch gebied heeft Nederland diepe sporen achtergelaten. Anders dan in Nederlands-Indië werd de inheemse bevolking grotendeels ‘met rust gelaten’. Nederland haalde echter wel grote groepen tot slaaf gemaakten uit Afrika, die moesten werken op de plantages.
In Suriname onttrokken steeds meer tot slaaf gemaakten zich aan de onderdrukking en vluchtten het oerwoud in. Van daaruit pleegden deze Marrons actief verzet. Het leger, betaald uit de zogenoemde ‘wegloperskas’, bestreed de Marrons met weinig succes.
Aan de hand van schilderijen, foto’s, tekeningen, historische documenten en andere voorwerpen schetst het Belasting & Douane Museum een beeld van dit aspect van de koloniale geschiedenis. De tentoonstelling vormt voor het museum het startpunt voor een inclusievere presentatie van de collectie.
Belast koloniaal verleden, 22 april t/m 31 oktober in het Belasting & Douane Museum, Rotterdam
