Recensie
Een geliefd onderwerp van menig kunstenaar is de kunstenaar zelf, bekeken door de spiegel. Het zelfportret is een even oud als populair genre. De kunstenaar heeft in zijn of haar eigen persoon het model direct bij de hand en kan dat nog gratis schilderen of tekenen ook. Hoe een kunstenaar zichzelf afbeeldt verschilt nogal, blijkt uit een kleine tentoonstelling in het Drents Museum.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Leest u de site graag en heeft u wel een zakcentje over voor een arme schrijver? Klik dan op de knop ‘doneren’.
De expositie is samengesteld door kunstenaar Sam Drukker, die zelf ook de nodige zelfportretten maakt. Honderd daarvan waren tot en met 17 juli te zien in de tentoonstelling Sam Drukker – De man in de spiegel. In het verlengde van die presentatie dook hij in de collectie van het Drents Museum en koos daar vijftig zelfportretten uit van anderen.
In sommige zelfportretten zien we de kunstenaar aan het werk, met het penseel in de hand. Zoals in het geval van Herman Berseriks Portret van 69-jarige. De schilder lijkt de toeschouwer gade te slaan terwijl hij schilder. Of kijkt hij toch in de spiegel?
Matthijs Röling lijkt zojuist de laatste hand te hebben gelegd aan zijn zelfportret. We zien de schilder zitten achter een ezel waarop zijn eigen beeltenis prijkt. Dit leuke en originele schilderij is een zelfportret in een zelfportret.
Andere werken lijken meer op gewone portretten. Theo l’Herminez bijvoorbeeld, poseert zoals anderen waarschijnlijk voor hem deden. Netjes gekleed, met zijn kat in de armen kijkt hij strak voor zich uit. Het portret doet mij afvragen hoe hij in vredesnaam zijn lapjespoes zover heeft gekregen rustig te poseren. Mij lukt dat niet.
Zoals bij veel kunstwerken kan je als kijker ook bij zelfportretten je eigen interpretatie eraan geven. Waarom is Stijn Rietman aan het schreeuwen? En wat doet Frans Franciscus met die schedel in zijn handen?
De gevarieerde selectie die Sam Drukker laat zien, schetst een goed beeld van ruim honderd jaar zelfportretten. Veel is gelijk gebleven in de manier waarop schilders zichzelf portretteren, al lijken hedendaagse kunstenaars soms wel iets gewaagder te werk te gaan. Zo vond Tamara Müller het een goed idee om op haar zelfportret naar het toilet te gaan.
Unlimited – Zelfportretten uit eigen collectie. t/m 4 september in het Drents Museum, Assen
Waardering: @@@@@@@@@@