2
0
Recensie
Pal naast de tijdelijke ijsbaan rondom het stadhuis in Gouda prijkt een toepasselijke poster. Het affiche van Museum Gouda toont mensen die zich volop vermaken op het bevroren water, precies zoals ook vele vrijetijdsschaatsers deze zondag doen. Het schilderij waaruit dit een fragment is, hangt in de tentoonstelling Hoge Luchten, waarin het leven in de stad centraal staat.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
De door Nicolaas Baur geschilderde voorstelling Schaatswedstrijd voor vrouwen op de Stadsgracht in Leeuwarden is een nieuwsfoto avant la lettre. De kunstenaar was erbij op 21 januari 1809 toen deze wedstrijd tussen 64 ongetrouwde vrouwen op Friese doorlopers plaatsvond. De voorste vrouw op het doek steekt haar handen in de lucht. Is dat misschien Houkje Gerrits Bouma, die als winnares over de streep kwam?
Door de eeuwen heen hebben kunstenaars de stad en het leven daar op vele manieren vastgelegd. De tentoonstelling Hoge Luchten bevat veertig mooie voorbeelden uit het Rijksmuseum, aangevuld met enkele werken uit de eigen collectie van Museum Gouda. Samen schetsen ze een beeld van drie eeuwen stadse vrijheden en vergezichten.
De expositie is de derde uit een serie van vier tentoonstellingen van het Rijksmuseum. Gedurende acht jaar reizen die langs zes Nederlandse musea. Thema’s zijn de vier elementen: aarde; water; lucht en vuur. Die krijgen een vertaling in de tentoonstellingsreeks Lage Landen, Koele Wateren, Hoge Luchten en Hete Vuren.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Waarom deel drie de titel Hoge Luchten meekreeg, is duidelijk: veel van de schilderijen tonen lage horizonnen en dus hoge luchten. Die typische Hollandse luchten, waar schilders uit binnen- én buitenland zo’n zwak voor hadden. En er zitten enkele werkelijk prachtige luchten tussen. Een van de mooiste wat mij betreft is te zien op de voorstelling Rotterdam bij maneschijn van Johan Barthold Jongkind, uit 1881. De maan geeft de lucht en de bijbehorende wolken een bijna spookachtig karakter.
De veertig schilderijen uit het Rijksmuseum brengen het grootste deel van hun tijd door in het depot, maar zijn kwalitatief sterk genoeg voor een plek op zaal. De makers zijn dan ook niet de minste namen. Denk bijvoorbeeld aan Albert Cuyp, Jan van Goyen, George Breitner en Jan Weissenbruch. Reizende exposities als deze laten het publiek kennismaken met verborgen schatten.
Hoge Luchten – Schatten uit het Rijks, t/m 17 september in Museum Gouda
Waardering: @@@@@@@@@@
