0
0
recensie
‘niet openen, deur onder alarm’, staat met grote letters op een deur in de ontvangsthal van stedelijk museum schiedam. maar dat weerhoudt twee dames er niet van dit toch te doen, met een oorverdovend kabaal tot gevolg. tijdens mijn bezoek aan het museum werden mijn drie voornaamste zintuigen allemaal bediend. de expositie herman de vries. all is namelijk niet alleen mooi om te zien, maar ruikt ook nog eens heerlijk.
door: evert-jan pol
de aanlokkelijke geur, al op de begane grond waarneembaar, komt van boven. daar ligt een groot vloerkleed van rozenblaadjes. deze installatie is kenmerkend voor het oeuvre van herman de vries (1931), die ooit plantkundige was. de natuur speelt een belangrijke rol in zijn werk, zoals wel blijkt op deze overzichtstentoonstelling die alle verdiepingen van de linkervleugel in beslag neemt.
de vries verheft natuur tot kunst: gevallen bladeren uit eigen tuin plakte hij op papier en rozenstammen hing hij aan de muur. hij is daarmee een vertegenwoordiger van de kunststroming zero, die streefde naar harmonie tussen mens en natuur. maar zijn werk kan ook gerekend worden tot de arte povera (letterlijk arme kunst). goedkope materialen, bijvoorbeeld uit de natuur, staan centraal binnen deze stroming.
het werk van de vries oogt eenvoudig; niet zelden groepeert hij simpelweg een aantal al bestaande objecten op de vloer, zoals sikkels. zijn manier van werken is geheel in lijn met de persoon herman de vries. hij spelt zijn naam bewust zonder hoofdletters, om hiërarchieën te vermijden (wat meteen verklaart waarom deze recensie, afgezien van de kop, ook geen enkele kapitaal bevat). het is vanwege diens instelling niet verwonderlijk dat ook vergankelijkheid een terugkerend thema in de vries’ werk is. de dode bladeren zijn daar een voorbeeld van, net als een installatie met dierenschedels en -botten.
behalve installaties met voorwerpen uit de natuur bevat de tentoonstelling ook schilderijen, maar dan wel zonder al te veel franje. titels als toevalsobjectivering en toevalsstructuur versterken het ongecompliceerde karakter van de vries’ werk, waarin wit als een favoriete kleur naar voren komt. ook all uit 1994, waaraan de tentoonstelling haar naam ontleent, blinkt uit in eenvoudigheid. het bestaat uit een veelvoud van dat engelse woord, in verschillende kleuren geschreven met viltstiften.
stedelijk museum schiedam schetst met de expositie een compleet beeld van het werk van de vries, die ons land in 2015 vertegenwoordigt op de biënnale van venetië. een beetje jammer is wel dat veel achter glas hangt (zoals de schilderijen die de kunstenaar maakte met zand); reflectie maakt het kijken daarnaar minder prettig. maar herman de vries. all biedt veel moois, en is zonder enige twijfel de lekkerste tentoonstelling die ik ooit geroken heb.
herman de vries. all, t/m 18 januari 2015 in stedelijk museum schiedam
waardering: @@@@@@@@@@
