0
0
Nieuws
Het Mauritshuis is sinds vandaag een schilderij rijker: Narcissen, maagdenpalm en viooltjes in een kan van de Duitse schilder Ludger tom Ring II (1522-1584). Het paneeltje uit omstreeks 1562 is een ongewoon vroeg voorbeeld van een zelfstandig bloemstilleven en is daarmee uiterst zeldzaam.
Het museum heeft het schilderij in langdurig bruikleen gekregen van de Stichting Vrienden van het Mauritshuis, die het onlangs op een veiling in New York kocht. “Wij zijn onze vrienden ongelofelijk dankbaar dat zij dit werk voor ons verworven hebben”, aldus Emilie Gordenker, directeur van het Mauritshuis.
“Een vroeg zestiende-eeuws geschilderd bloemstilleven zoals deze aanwinst was nog niet aanwezig in het Mauritshuis of in een andere Nederlandse openbare verzameling. Het Mauritshuis had daarom al lang de wens om een dergelijk schilderij aan de verzameling toe te voegen. Bovendien was van Ludger tom Ring tot vandaag geen enkel werk vertegenwoordigd in een Nederlandse collectie.”
Zelfstandige bloemstillevens kwamen vóór 1600 nauwelijks voor. Boeketten verschenen tot dan hooguit als onderdeel van een groter geheel, bijvoorbeeld bij een voorstelling van Maria. Na 1600 werden bloemen populair als een zelfstandig onderwerp voor schilderijen. Kunstenaars als Jan Brueghel I en Ambrosius Bosschaert I gingen toen ongeveer tegelijkertijd bloemstillevens schilderen. Ludger tom Ring liep daar zo’n veertig jaar op vooruit. Het Mauritshuis noemt hem daarom een eenzame pionier. Van hem zijn zes andere geschilderde bloemstillevens bekend. Die bevinden zich alle in buitenlandse verzamelingen.
Om met zekerheid vast te stellen welke bloemen op het schilderij staan afgebeeld, heeft de Hortus botanicus in Leiden samen met Eric Breed (kenner van bolgewassen) de afbeelding bestudeerd. Daardoor is nu duidelijk dat in de hoge schenkkan een boeket staat met narcissen, maagdenpalm en viooltjes. Op tafel liggen een los viooltje, bloemen van de maagdenpalm en een takje wijnruit. Oorspronkelijk was de maagdenpalm blauwpaars, maar het pigment smalt verloor in de loop der eeuwen zijn kleur. De kan van wit geglazuurd aardewerk is versierd met goudkleurige ornamenten. Op de buik schilderde Ludger tom Ring zijn signatuur, waarvan alleen de letters LV en RIN nog leesbaar zijn.
Ludger tom Ring was de jongste telg uit de kunstenaarsfamilie Ring uit Münster en maakte vooral portretten en bloemstillevens. Het voorvoegsel tom dat de familie gebruikte, betekent zoiets als aan of bij. De kunstenaar leerde het vak van zijn vader en reisde enige tijd door Holland, Vlaanderen en Engeland. In 1569 vestigde hij zich in Braunschweig in Duitsland waar hij tot zijn dood bleef.
