0
0
Recensie
Beroemd waren ze, de gebroeders Verveer. Salomon, Maurits en Elchanon groeiden uit tot de eerste professionele en succesvolle joodse kunstenaars in Nederland. Toch kennen slechts weinigen hen tegenwoordig. Het Joods Historisch Museum haalt de getalenteerde broers terug uit de vergetelheid.
Door: Evert-Jan Pol
De broers hadden vermoedelijk een goede band, want het grootste deel van hun leven woonden ze met elkaar onder één dak. Bovendien deelden ze samen een atelier. Daar maakten zij werk dat geliefd was bij een groot publiek.
Salomon (1813-1876) verkocht zijn schilderijen bijvoorbeeld aan de koningen Willem II en Willem III en aan de Franse keizer Napoleon III. De bekendste van de drie broers had al op jonge leeftijd succes en schilderde vaak rivierlandschappen en stadsgezichten. Ook legde hij vissersdorpen als Scheveningen en Katwijk aan Zee en jodenbuurten vast.
Hij kreeg in zijn leven de nodige onderscheidingen. Willem III benoemde hem in 1863 tot officier in de Orde van de Eikenkroon. Toen was hij al twaalf jaar ridder in de Belgische Leopoldorde. Die eer viel hem ten deel onder meer vanwege het fraaie schilderij De Merwede voor Woudrichem met radarstoomboot en veerpont, uit 1851.
Maurits (1817-1903) begon als schilder, maar werd uiteindelijk een van de succesvolste en bekendste Nederlandse portretfotografen in de negentiende eeuw. De eerste foto van prinses Wilhelmina, vlak na haar geboorte, is van zijn hand. Die foto is afgezien van het onderwerp niet heel bijzonder. Andere foto’s op de expositie laten zien dat deze broer wel degelijk een goede fotograaf was. Zoals een sfeervol en aandoenlijk portret van een man met cello en jongen met viool.
Jongste broer Elchanon (1826-1900) had net als Salomon succes als schilder. Aanvankelijk schilderde hij geromantiseerde taferelen van kinderen aan het strand, maar hij kreeg vooral bekendheid door zijn rauwe voorstellingen van het harde vissersleven. Een aangrijpend voorbeeld is De terugkeer van de vissersvloot. Vreugde en radeloosheid. Dit werk toont onder anderen een vrouw die getroost wordt door een oudere man. Waarschijnlijk heeft haar echtgenoot de vistocht niet overleefd. Op de achtergrond sluit een wel fortuinlijke visser zijn kind in de armen. Het ontroerende schilderij is één en al drama.
Iedere broer heeft op de tentoonstelling een eigen zaal, zodat hun werken uitstekend tot hun recht komen. En de bezoeker krijgt daardoor een goed beeld van hun afzonderlijke kwaliteiten. Leuk detail is dat de foto’s die de drie broers apart aan het publiek voorstellen uit de camera van Maurits komen.
Naar de reden dat de namen Salomon, Maurits en Elchanon Verveer tegenwoordig weinig bekend zijn, kan men slechts gissen. Hun schilderijen, tekeningen en foto’s zijn museaal en hebben nog steeds een grote aantrekkingskracht. Wellicht – en hopelijk – krijgen ze door deze expositie hernieuwde erkenning.
Haagse meesters van de romantiek – De gebroeders Verveer herontdekt, t/m 1 november in het Joods Historisch Museum, Amsterdam
Waardering: @@@@@@@@@@
