0
0
Nieuws
Na Turner haalt Rijksmuseum Twenthe weer een Britse kunstenaar naar Enschede. Komend voorjaar opent daar de eerste tentoonstelling in Nederland over het leven en werk van Thomas Gainsborough (1727-1788).
De schilder leefde in de Britse Gouden Eeuw, een periode van enorme bloei in Engeland op economisch, industrieel, wetenschappelijk én cultureel vlak. Die bracht een nieuwe rijke klasse voort, waarvan de leden zich graag lieten portretteren door Gainsborough.
Rijke industriëlen en bankiers wilden zich op elegante wijze laten vereeuwigen op doek, als men of feeling. Een welvarend man moest geven om natuur en kunst en moest hulp bieden aan de armen. Hij moest een verstandig man zijn met gevoel en medeleven. Gainsborough plaatste de geportretteerden daarom vaak in een natuurlijke omgeving. Zijn portretten zijn vol van affectie, genegenheid en elegantie. De Britse aristocratie inclusief de koninklijke familie, was om die reden weg van zijn werk.
Zelf gaf hij echter minder om portretten; zijn ware roeping was het schilderen van landschappen. Portretkunst was volgens hem een “cursed face business” die te veel van zijn tijd eiste. Veel liever trok hij de natuur in, om landschappen te schilderen, muziek te maken en te genieten van het leven. Hij vond ook wel degelijk tijd voor zijn grote passie. Van jongs af aan schilderde hij de omgeving. “De natuur was zijn leraar en de bossen van Suffolk waren zijn academie”, stond in zijn in memoriam. In het begin liet hij zich inspireren door de Hollandse meesters. Het werk uit die periode noemde Gainsborough zelf zijn “little Dutch landskips”. Later zou hij een geheel eigen stijl ontwikkelen.
De kunstenaar tekende zijn gedachten op in brieven, die de leidraad vormen voor de expositie. Ze vertellen over zijn passies, werkwijze, clientèle en smaak. Hij correspondeerde veel met zijn zus, Mary Gibbon, en dierbare vrienden als David Garrick en William Jackson. Dankzij zijn teksten kunnen we deze ambitieuze kunstenaar op de voet volgen.
De tentoonstelling komt tot stand in nauwe samenwerking met Gainsborough’s House in Sudbury, waar de kunstenaar opgroeide. Het onderzoek en de presentatie in Enschede dienen als een ‘laboratorium’ voor de nieuwe collectiepresentatie in Gainsborough’s House. In totaal toont Rijksmuseum Twenthe ruim dertig schilderijen en evenveel aquarellen van Gainsborough, in combinatie met brieven, boeken, muziekinstrumenten en kostuums. Ter versterking van het tijdsbeeld komen ook allerlei uitvindingen voorbij, zoals een modelstoommachine en achttiende-eeuwse microscopen.
Gainsborough in his own words is, na Ladies and Gentlemen en Gevaar & Schoonheid, Turner en de traditie van het sublieme, de derde tentoonstelling die Rijksmuseum Twenthe aan de Britse schilderkunst wijdt. Dit is volgens het museum niet voor niets. In de kunstgeschiedenis is Engeland was namelijk lang onderbelicht.
Rijksmuseum Twenthe is het enige museum in Nederland met een schilderij van Gainsborough in haar collectie. Dat kocht het in 2011 mede dankzij crowdfunding.
Gainsborough in his own words 20 maart t/m 24 juli 2016 in Rijksmuseum Twenthe, Enschede
