Recensie
“Van de makers van Het Terracotta leger”; het affiche van de tentoonstelling Maya’s – Heersers van het regenwoud oogt als een filmposter. Waarop de spannende titel zelf ook niet misstaat.
Door: Evert-Jan Pol
De makers zijn de mensen van het Drents Museum, die eerder inderdaad het wereldberoemde terracottaleger van Xi’an naar Assen haalden. En niet te vergeten mummies (ook al een prima filmtitel) en de Dode zeerollen. Met Maya’s heeft het museum andermaal een archeologische expositie van formaat in huis.
Het Drents Museum werkte nauw samen met het Historisches Museum der Pfalz Speyer, waar de tentoonstelling na Assen te zien is. En met de vooraanstaande Duitse wetenschapper Nikolai Grube, expert van de Mayacultuur en het hiërogliefenschrift. Hierdoor kan de expositie nieuwe inzichten in Maya-archeologie bieden. In de virtuele 3D-reconstructie komt de Mayastad Uxul in Mexico bijvoorbeeld weer tot leven.
Met meer dan 200 objecten vertelt het museum het verhaal van de mysterieuze Maya’s, die grote steden bouwden in het onherbergzame en gevaarlijke regenwoud en daar eeuwenlang konden overleven. De expositie focust vooral op de bloeiperiode, van 250 tot 900 na Christus.
De objecten variëren in formaat van heel klein tot levensgroot. Indrukwekkend is gigantisch beeld van een kruipende Mayakrijger met een jaguarmasker. De sculptuur dook in 1990 op bij graafwerkzaamheden voor een waterput op een boerderij in Guatemala. Het stuk werd in tweeën gezaagd en verkocht op de illegale kunstmarkt. Nu is de krijger weer heel en kan hij weer kruipen.
Het Drents Museum presenteert de kleinere stukken smaakvol in twee spectaculaire ‘Mayatempels’. De constructies zijn opgebouwd uit planken die – van breed en laag tot smal en hoog – samen piramides vormen. Elke tempel bestaat uit verschillende schatkamers vol prachtige objecten. Het beeldmerk van de expositie, een masker van jade en schelpen, is in het echt nog mooier dan op foto’s. Heel leuk zijn 23 beeldjes die de leden van het koninklijk hof van de Maya’s voorstellen. Ze doen terugdenken aan het Chinese terracottaleger.
De opstelling van de vitrines is opvallend: steeds als een brug tussen twee wanden. Bezoekers kunnen de voorwerpen daardoor van verschillende kanten bewonderen: van boven, van opzij, van voren en dankzij de spiegels ook van achteren. De gangen tussen elke vitrine zijn echter vrij nauw, zodat het op drukke dagen al snel dringen wordt.
Als de openingsdag een graadmeter is, zal het vermoedelijk ook vaak druk zijn. En terecht, want Maya’s is een mooie en boeiende tentoonstelling. Die ook nog eens het hele scheppingsverhaal volgens het volk uit de titel uit de doeken doet. Dat verdacht veel lijkt op het verhaal uit de Bijbel, met dat verschil dat de mensen ditmaal uit maïs ontstonden. Maïs loopt daarom als een rode draad door de expositie: de tempels zijn bijvoorbeeld niet voor niets geel.
Ook de veelbesproken Mayakalender krijgt de nodige aandacht. Één vitrine staat geheel in het teken van dit fenomeen, die in de aanloop naar en in 2012 zoveel onrust veroorzaakte. Volgens die kalender zou de wereld in dat jaar immers aan zijn einde komen. Het viel allemaal nogal mee. Gelukkig maar, anders hadden we al deze schatten nu moeten missen.
Maya’s – Heersers van het Regenwoud, t/m 4 september in het Drents Museum, Assen
Waardering: @@@@@@@@@@