0
0
Iedere museumbezoeker heeft zo zijn of haar eigen favoriet. Een van mijn lievelingswerken uit de collectie van het Rijksmuseum is Meisje met een brede hoed van Caesar van Everdingen. Die hoed! Die blik! Die Mona Lisa-achtige glimlach! En dan heb ik het nog niet eens gehad over die prachtige perfect geschilderde jurk.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Het portret hangt pas sinds 2011 in het Amsterdamse museum. Twee jaar eerder kwam het toen nog volstrekt onbekende schilderij plotseling op de markt. Het Rijks kocht het op een veiling in Londen. Daarna onderging het een intensieve restauratie. Hoe het doek eruit zag toen het museum het in zijn bezit kreeg, is mij niet bekend, maar nu is het een stralend hoogtepunt.
Van Everdingen vond het portret zelf waarschijnlijk ook geslaagd, want hij hield het in zijn eigen verzameling. Misschien bewonderde hij zijn meisje wel dagelijks. Dat kan ik me levendig voorstellen. Steeds als ik het Rijks bezoek – hoe kort ook – neem ik even de tijd voor haar. Ik ging er zelfs een keer goed voor zitten om haar te tekenen.
Afgelopen vrijdag zag ik haar nog. Marten en Oopjen mogen er zeker zijn, maar het meisje is pas echt bijzonder. Ze is mysterieus en verleidelijk: ze biedt de toeschouwer een mand met vruchten aan. De goede verstaander herkent de erotische boodschap, zeker in combinatie met haar ontblote schouder. Ik ben de beroerdste niet en laat me graag verleiden.
Deze lofzang komt niet uit de lucht vallen, maar is een logisch gevolg van het nieuws dat Stedelijk Museum Alkmaar later dit jaar een tentoonstelling wijdt aan haar geestelijk vader Caesar van Everdingen (1616/1617-1678). Één waarin het meisje niet mag en ook niet zal ontbreken. Sterker nog: ze is het campagnebeeld. Vorig jaar won het museum de prestigieuze Turing Toekenning II met het tentoonstellingsconcept.
Volgens het museum is het hoog tijd voor een herwaardering van Van Everdingens indrukwekkende oeuvre. Dat kenners tot de top van de zeventiende-eeuwse kunst rekenen.
In Alkmaar krijgt het sensuele meisje gezelschap van een even verleidelijke, recent ontdekte, boerenvrouw uit een Russische privécollectie. Ook komen Venus en Adonis uit Den Haag en Kaapstad langs, om in de kaasstad met elkaar verenigd te worden. En musea in Dresden en Stockholm lenen bij hoge uitzondering topstukken uit. Het meisje zal er zich vast thuis voelen.
Vleiend penseel – Caesar van Everdingen 1616/1617-1678, 24 september 2016 t/m 22 januari 2017 in Stedelijk Museum Alkmaar
