Recensie
Slechts 26 jaar werd hij, maar toch liet de Duitse kunstenaar Wilhelm Morgner een belangwekkend oeuvre na. Met opvallend, want zeer kleurrijk werk. Tijdens zijn eerste overzichtstentoonstelling in Nederland vult dat drie etages van het Chabot Museum in Rotterdam.
Door: Evert-Jan Pol
“Ik droom van de meest ongehoorde kleurenwonderen”, schreef Morgner ooit. Tegenwoordig kijken we er niet meer zo van op, maar in de jaren 10 van de vorige eeuw waren gele en groene luchten en oranje gezichten inderdaad nogal ongewoon. De expressieve kleuren spatten honderd jaar later nog steeds van de doeken af en houden de toeschouwer in hun greep. De houthakker uit 1911, met zijn gewaagde kleurencombinaties, is een prachtig voorbeeld.
De schilderijen trekken ook de aandacht doordat Morgner ze vaak opbouwde uit lijnen, streepjes en punten. De invloed van pointillisten en Vincent van Gogh is duidelijk herkenbaar. En net als laatstgenoemde beeldde Morgner ook graag de ‘gewone’ mens af, werkend op het land. Zoals de Vrouw in het blauw, die met een mand vol aardappels over de akker loopt.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Behalve door Van Gogh liet hij zich ook inspireren door Rembrandt. Dat is goed te zien aan twee zelfportretten in de zaal op de begane grond. Die doen sterk denken aan zelfportretten van de Nederlandse meester. Zelfportret nr. 39 uit 1912 lijkt bijzonder veel op een portret van Rembrandt uit de collectie van het Teylers Museum. De bos verwilderde krullen en de wat norse blik; de kunstenaars hadden verwant kunnen zijn.
Of misschien was hij wel familie van een nu nog levende beroemdheid. Op internet circuleert een collage van een foto van de Duitse kunstenaar en één van de Amerikaanse acteur Charlie Sheen. De gelijkenis is opvallend.
Maar Morgner was vooral zichzelf: een buitengewoon productief kunstenaar met een kenmerkende eigen beeldtaal. Opvallend ook zijn de onbewust onbeschilderde delen op menig doek. Alle werken in de fraaie kleurrijke tentoonstelling maakte hij in vier jaar tijd, en vele zelfs in één jaar: 1911. Als Morgner in 1917 niet veel te vroeg het leven had gelaten op het slagveld van de Eerste Wereldoorlog had hij vermoedelijk een ongekend groot oeuvre nagelaten.
Wilhelm Morgner – Wonderlijke Kleurenpracht, t/m 25 september in het Chabot Museum, Rotterdam
Waardering: @@@@@@@@@@