Expositie
De Olympisch Spelen in Rio beginnen vanavond met de openingsceremonie en duren tot en met 21 augustus. Tijdens dit sportevenement is in Kunsthal Kade in Amersfoort nog de tentoonstelling Soft Power. Art Brasil te zien. Aanleiding zijn uiteraard diezelfde Spelen.
Met deze expositie onderzoekt Kunsthal Kade de vraag wat de essentie van Brazilië is. Het werk van de beeldend kunstenaars en collectieven die zich in het eigentijdse Brazilië manifesteren geeft een deel van het antwoord op die vraag. Hun werk behandelt een waaier aan thema’s: van de positie van de inheemse bevolking in het noorden van het land tot het waterprobleem in São Paolo en de economische politiek.
In het afgelopen decennium kwam Brazilië op als een van de BRIC-landen, (Brazilië, Rusland, India en China), die samen een belangrijke economische grootmacht werden buiten de gebruikelijke groep van westerse kapitalistische landen. Economisch floreerde het land, maar het had ook problemen.
Inmiddels zitten de BRIC-landen in zwaar weer. Ook Brazilië. De economie is verzwakt, terwijl een aantal van de fundamentele problemen nog steeds bestaat. Er is nog steeds schrijnende armoede, er is nog steeds corruptie, er is nog steeds raciale ongelijkheid en er zijn nog steeds grote ecologische problemen. De problemen sluimeren achter de schone schijn van de Olympische Spelen en het WK Voetbal, dat het land eerder organiseerde. En ze zijn onderwerp van kunstwerken van veel hedendaagse kunstenaars.
Het is echter niet alleen ‘ellende’ dat onderwerp van artistieke uitingen is. Brazilië is een land waarin de ‘moderniteit’ en het ‘utopische’ stevig verankerd zijn. Het meest duidelijk wordt dit zichtbaar in de architectuur van Oscar Niemeyer, die in veel grote steden in Brazilië belangrijke gebouwen heeft ontworpen.
De kunststromingen concreto en neonconcreto sloten in de jaren vijftig tot zeventig nauw aan bij wat in westerse landen gebeurde op kunstgebied. Waarbij de kunstenaars hun Braziliaanse ‘roots’ niet verloochenden. Deze inmiddels kunsthistorische stromingen klinken nog steeds door in de hedendaagse kunstpraktijk, onder meer in de sensuele esthetiek en verfijnd vormgegeven abstractie. Al deze elementen – van de geëngageerde onderwerpen tot de specifieke esthetiek – komen terug in de werken in Soft Power. Arte Brasil.
Soft Power. Arte Brasil, t/m 28 augustus in Kunsthal Kade, Amersfoort