0
0
Recensie
Het Rijksmuseum had geen betere dag kunnen kiezen voor de persvoorbezichtiging van de expositie Frans Post – Dieren in Brazilië. Op 4 oktober denken we immers wereldwijd aan onze vierbenige, gevinde en gevederde vrienden. Het museum toont een mooie selectie dierentekeningen, die Post maakte in het Zuid-Amerikaanse land uit de titel.
Door: Evert-Jan Pol
Hij verbleef daar in 1636 in het gezelschap van gouverneur Johan Maurits. Die zwaaide de scepter over de Nederlandse kolonie die zeven jaar eerder was gesticht. Wetenschappers en kunstenaars, onder wie Post, legden daar de natuurlijke rijkdom vastgelegd. Zij documenteerden in korte tijd flora, fauna en de bewoners van het land.
De dierentekeningen die Post in Brazilië maakten doken pas recent op. Alexander de Bruin, conservator beeldcollecties van het Noord-Hollands Archief trof de voorstudies bij toeval aan tijdens digitaliseringswerkzaamheden.
De 34 tekeningen bleken een missende schakel in Posts oeuvre. Deskundigen vermoedden wel dat de kunstenaar de inheemse flora en fauna op zijn schilderijen baseerde op in Brazilië getekende voorstudies, maar tot voor kort was er geen enkele plant- of dierstudie van zijn hand bekend. Jane Turner, hoofd Prentenkabinet van het Rijksmuseum spreekt dan ook van de belangrijkste ontdekking ooit.
Een expositie kon daarom niet uitblijven. De ontdekte tekeningen zijn aangevuld met enkele geschilderde landschappen waarop de dieren figureren.
Dat Post zijn dierlijke modellen vaak heel natuurgetrouw portretteerde, bewijzen de opgezette exemplaren die de kunstwerken vergezellen. Het Rijksmuseum leende deze van Naturalis, dat momenteel verbouwt en daardoor minder kan tonen. De dieren, zoals een vos, krokodil, wild zwijn, gordeldier en capibara, geven extra diepte aan deze aantrekkelijke kleine tentoonstelling. En zorgen ervoor dat ze geschikt is voor de hele familie. De lama zal bij kinderen (en ook volwassenen) ongetwijfeld populair zijn, want hij mag geaaid worden.
Post verdiepte zich ook in de dieren, zo blijkt uit de notities die op de bladen schreef. Het makaak-aapje vond hij bijvoorbeeld “seer vriendelijck ende aerdich” en de jaguar juist “seer wreedt, vernielende ende starck“. Niet alle beschrijvingen zijn even geschikt voor Dierendag, want wat had Post te zeggen over het gordeldier? Juist, “Smaeckt gelijck een hoen“.
Frans Post – Dieren in Brazilië, 7 oktober 2016 t/m 8 januari 2017 in de Philipsvleugel van het Rijksmuseum, Amsterdam
Waardering: @@@@@@@@@@
