0
0
Recensie
Tien jaar geleden zag ik in het Parijse Musée Rodin voor het eerst de poort van de hel, de interpretatie van Auguste Rodin dan. Het duizelingwekkende formaat (ruim 6 bij 4 meter) alleen is al voldoende voor een onuitwisbare indruk. Een bronzen maquette – hoewel een stuk bescheidener – trekt in het Groninger Museum momenteel ook de nodige aandacht.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Met ruim 140 beelden en 20 werken op papier is de tentoonstelling Rodin – Genius at Work de omvangrijkste ooit in Nederland over de Franse kunstenaar. Bekend en minder bekend werk schetsen samen een goed beeld (geen opzettelijke woordspeling) van de grootste beeldhouwer van de moderne tijd.
Wereldberoemde creaties als De Kus en De Denker kwamen voor deze gelegenheid naar Groningen. Tegenwoordig staan ze op zichzelf, maar ze begonnen hun leven als onderdeel van eerder genoemde Poort van de Hel, waarvan in de expositie de derde maquette te zien is. De originele poort was bedoeld als deur van een nog te openen museum in Parijs. Rodin (1840-1917) werkte eraan tot aan zijn dood, maar rondde het nooit af.
Hij baseerde de poort op een scène uit het hoofdstuk Hel in De goddelijke komedie (La Divina Commedia) van de Florentijnse dichter Dante Alighieri. In Rodins versie doen zo’n 180 figuren verwoede pogingen om uit de klauwen van de hel te blijven. Enkelen wisten te ontsnappen en zijn nu prachtige zelfstandige beelden.
Toegegeven, De Denker staat nog steeds op de poort in Musée Rodin, maar de hele wereld kent de creatie vooral van de sculptuur waarvan enkele versies in musea staan. Singer Laren heeft er bijvoorbeeld één. In de tentoonstelling in het Groninger Museum is een imposant gipsen model te zien. De figuur stelt Dante voor en heette oorspronkelijk De Dichter. Gezien zijn markante pose is de huidige naam toepasselijker. Een pose die menigeen inspireert. De Britse kunstenaar Barry Flanagan maakte Thinker on Rock, een haas die al jaren in Utrecht denkt.
In opdracht van het Groninger Museum liet ook fotograaf Erwin Olaf zich inspireren door het beeld en andere creaties van Rodin. Hij maakte bijzonder smaakvolle foto’s van leden van Het Nationale Ballet. Een mannelijke danser denkt als De Denker, twee collega’s delen De Kus en drie ballerina’s lieten zich portretteren als faunen. Die ook weer voorkomen op de Poort van de Hel.
Zo loopt dat belangrijke werk als een lichtrode draad door de tentoonstelling. Lichtrood, want de expositie is veel breder en geeft een compleet overzicht van Rodins werk. En biedt inzicht in het werkproces van de kunstenaar. Waarin tekeningen een grote rol speelden. “Ik ben heel vroeg begonnen met tekenen en heb vervolgens alles wat ik zo geleerd heb, gebruikt bij het modelleren van mijn figuren”, zei hij zelf daarover. “Gedurende mijn leven heb ik duizenden tekeningen gemaakt. Ik kan echt niet genoeg benadrukken hoeveel baat ik hier altijd van heb gehad in mijn werk.”
In de tentoonstelling hangen enkele tekeningen die Rodin maakte van een levend model. De tekening Mysterie toont een schetsmatige vrouw in een vrij vermoeiende pose: staand op haar linkerbeen houdt ze haar rechterbeen hoog in de lucht vast met haar rechterhand. De schets vormde de basis voor het beeld Iris, Boodschapper van de Goden.
Beelden, en zeker die van Rodin, doen menig hand jeuken. Het liefst wil je ze betasten, wat uiteraard niet mag. Daar hebben de samenstellers een mooie oplossing voor bedacht: een kamer met reproducties die aangeraakt mogen worden. Al voelend krijg je nog meer respect voor Rodins vakmanschap. Zijn naakten zijn gespierde mannen en vrouwen, zoals duidelijk te zien is. Maar wie de beelden bevoelt, ervaart dat pas écht: alle spieren zijn perfect.
He is wel jammer dat er in de ruimte ook een film draait, die soms zoveel aandacht trekt dat de ‘voelbeelden’ onbereikbaar zijn. Maar het idee is heel sympathiek.
Rodin – Genius at Work, t/m 30 april in het Groninger Museum, Groningen
Waardering: @@@@@@@@@@
