0
0
Rijksmuseum van Oudheden in Leiden heeft vandaag bij veilinghuis Christie’s in Londen het 3500 jaar oude zwaard van Ommerschans aangekocht. Het bronzen wapen is een van de meest zeldzaamste en bijzonderste stukken uit de Nederlandse en Europese prehistorie. Het museum betaalde er 5550.000 euro voor.
Het 68 centimeter lange zwaard van Ommerschans maakt deel uit van een groep van zes zeldzame ‘reuzenzwaarden’ uit de bronstijd (2000-800 v.Chr.). Waarschijnlijk zijn ze door een en dezelfde meesterbronsgieter gemaakt. Volgens het museum is het zwaard van Ommerschans van de zes het meest indrukwekkendste, gaafste en wetenschappelijk interessantste exemplaar.
Het werd tussen 1894 en 1900 gevonden op een landgoed in Overijssel. Als enige van de groep werd het gevonden samen met tien kleine gebruiksvoorwerpen. Al vanaf 1927 deed het museum vergeefse pogingen om het zwaard aan te kopen. In de tussentijd verhuisde het zwaard met de eigenaren naar Duitsland.
De zwaarden zijn niet geschikt om mee te vechten; ze zijn niet geslepen, te groot en te zwaar. Het gaat om geïdealiseerde, ceremoniële wapens of zelfs religieuze voorwerpen, die indruk moesten maken door hun schoonheid en enorme formaat. Alles zes eindigende ze ongebruikt als offer in rivieren, venen en moerassen, waar contact met goden en voorouders kon worden gelegd.
De zes zwaarden raakten verspreid over Engeland, Frankrijk en Nederland. Dat laat zien hoe wijdverbreid de handelscontacten 3500 jaar geleden binnen Europa al waren. Inmiddels behoren ze tot de topstukken in de nationale collecties van onder meer het British Museum. Het Rijksmuseum van Oudheden had het enige kleinere exemplaar uit de groep, het zwaard van Jutphaas, sinds 2005 al in de collectie,.
“We zijn enorm blij en opgelucht dat het ons uiteindelijk is gelukt dit zwaard te bemachtigen”, aldus museumdirecteur Wim Weijland. “Zonder de zeer ruimhartige steun van diverse fondsen was dit absoluut onhaalbaar geweest.” Een van die fondsen is het Nationaal Fonds Kunstbezit, dat voor het eerst een archeologische aankoop financieel steunde. “Op die erkenning ben ik echt heel trots. Dit benadrukt het belang van dit zwaard voor de Collectie Nederland én het belang de Nederlandse geschiedenis en archeologie.”
Het zwaard is binnenkort tijdelijk te bewonderen in de centrale Tempelzaal van het museum. In 2018, wanneer het museum zijn tweehonderdjarig bestaan viert, is het te zien in een overzichtstentoonstelling over topaanwinsten uit tweehonderd jaar museumgeschiedenis. Uiteindelijk krijgt het zwaard een ereplaats op de afdeling Archeologie van Nederland.
