0
0
Recensie
Wie aan De Stijl denkt, denkt al snel aan Piet Mondriaan, Theo van Doesburg en ook Bart van der Leck. De kunstbeweging had echter meer leden, onder wie de Hongaarse Nederlander Vilmos Huszár (1884-1960). Hij woonde geruime tijd in de gemeente Harderwijk. Goede reden voor een tentoonstelling in het stadsmuseum aldaar.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Huszár werd in 1884 als Vilmos Herz geboren in Boedapest. Twintig jaar later verhuisde hij naar München voor een opleiding. Opmerkelijk genoeg hadden zijn ouders even daarvoor, net als veel andere Hongaarse joden de Duitse achternaam veranderd in het meer Hongaarse Huszár.
In 1906 vestigde hij zich in Nederland, waar hij drie jaar later trouwde met Jeanne van Teijlingen. Het huwelijk duurde tot 8 december 1945, toen zijn echtgenote overleed. Slechts een maand later trad hij opnieuw in het huwelijk, met Anke van der Steen. Inmiddels woonde hij alweer dertien jaar permanent in Hierden, in de gemeente Harderwijk.
Huszár kreeg er veel commerciële opdrachten. Zo ontwierp hij in 1956 de ambtsketting van de burgemeester. Tot op de dag van vandaag draagt de eerste burger van die gemeente deze keten bij officiële gelegenheden. Het stuk ontbreekt dan ook in de tentoonstelling.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Vele jaren eerder leerde hij Bart van der Leck kennen en via hem kwam de kunstenaar in contact met Theo van Doesburg. En zo kon het gebeuren dat hij in 1917 nauw betrokken was bij de oprichting van De Stijl. Niet lang daarna maakte hij zich overigens al los om zijn eigen weg te gaan. Verwacht in de tentoonstelling in Stadsmuseum Harderwijk daarom niet heel veel De Stijl-achtig werk.
En dat is wel verfrissend, in dit De Stijl-jaar, vol primaire kleuren en geometrische vormen. De geest van de beweging is zeker aanwezig: de expositie opent bijvoorbeeld met een geometrische vaas met bloemen waarin rood, blauw en geel overheersen. En ook in enkele andere stukken verwerkte Huszár de kenmerkende vormen en primaire kleuren.
Soms heel aanwezig, zoals in twee glas-in-loodramen uit 1937, maar meestal minder opvallend. Op het schilderij Indiaanse pop met schenkkan komen de kleuren terug in de pop uit de titel. Elders op het doek roepen rode, gele en blauwe driehoekjes en rechthoeken De Stijl in herinnering. Nog subtieler zijn de horizontale rode en zwarte balken op het prachtige Portret van een liggende vrouw.
Andere schilderijen in de tentoonstelling laten Huszár meer zien als een ‘klassiek’ kunstenaar. En tonen portretten, landschappen en (bloem)stillevens. De presentatie in Stadsmuseum Harderwijk is daardoor niet zozeer een De Stijl-tentoonstelling, maar meer een mooie kennismaking met een niet zo beroemde schilder, die weleens een plekje in de schijnwerpers verdient. Zeker in een jaar waarin veel aandacht uitgaat naar zijn bekendere De Stijl-collega’s.
Huszár van De Stijl, t/m 7 januari 2018 in Stadsmuseum Harderwijk
Waardering: @@@@@@@@@@
