Het Fries Museum in Leeuwarden presenteert vanaf zaterdag de tentoonstelling Mata Hari: de mythe en het meisje. Precies honderd jaar na haar dood vertelt het museum voor het eerst het volledige levensverhaal van Margaretha Geertruida Zelle, die uitgroeide tot een wereldberoemde danseres en uiteindelijk de dood vond door een vuurpeloton.
Op 13 maart 1905 maakte Mata Hari haar dansdebuut in de bibliotheek van Musée Guimet in Parijs. Vanuit de Frans hoofdstad veroverde ze de Europese danstheaters, van Rome tot Berlijn en van Wenen tot Madrid. Al snel kwam ze ook bekend te staan om haar welgestelde en invloedrijke minnaars en bewonderaars.
Op 13 februari 1917 arresteerde de Franse geheime dienst haar, op verdenking van spionage. Een team van geheim agenten schaduwde haar toen al een tijdje. Na een proces waarin ze tegenstrijdige verklaringen gaf, bevond een oorlogstribunaal haar schuldig, het vonnis: ‘Mort’ (ofwel, de dood).
Na haar dood werd Mata Hari een mythe. Ze is stijlicoon, sekssymbool en femme fatale. Haar leven is onderwerp van talloze boeken en spreekt internationaal tot de verbeelding. Filmsterren als Greta Garbo, Sylvia Kristel en Marlene Dietrich speelden haar.
Meer dan honderd bruiklenen uit binnen- en buitenland kwamen speciaal voor deze tentoonstelling naar Leeuwarden. Hieronder bevindt zich een selectie van de onlangs vrijgegeven Franse militaire dossiers, die voor het eerst voor het publiek te zien zullen zijn. Mata Hari: de mythe en het meisje is de grootste tentoonstelling ooit over het leven van Margaretha Geertruida Zelle.
Een van de getoonde objecten is een door Isaac Israëls geschilderd portret van Mata Hari, uit 1916. Het levensgrote schilderij uit het Kröller-Müller Museum is onlangs volledig gerestaureerd. En is nu voor het eerst sinds deze restauratie weer te zien.
De tentoonstelling neemt de bezoeker mee naar sleutelmomenten in het leven van Margaretha Zelle. Een poëziealbum, schoolrapport en zelf geschreven gedichten vertellen over een gelukkige jeugd in Leeuwarden. Onlangs verkregen objecten, brieven en foto’s geven nieuwe inzichten in haar tot nu toe onderbelichte rol als vrouw en moeder in Nederlands-Indië.
Een babyboek laat zien hoe ze de ontwikkeling van haar zoontje Norman en dochter Non bijhield. Na het verlies van hun zoontje raakte ze verwikkeld in een vechtscheiding met haar echtgenoot Rudolph MacLeod. Brieven illustreren deze periode. Daaruit blijkt onder meer dat MacLeod weigerde alimentatie te betalen en zijn ex-vrouw al het contact met haar dochter ontzegde. Ze vertrok daarop naar Parijs en werd Mata Hari.
Mata Hari: de mythe en het meisje, 14 oktober 2017 t/m 2 april 2018 in het Fries Museum, Leeuwarden