0
0
Recensie
Wij Nederlanders laten ons het kaas niet van het brood eten. Daarvoor houden we te veel van dat harde stukje zuivel, kaaskoppen die we zijn. En dat doen we al eeuwen. Al in de Gouden Eeuw was kaas populair op tafel, én op schilderijen. Onder de titel Onbeperkt houdbaar geeft Stadsmuseum Woerden een overzicht van vierhonderd jaar kaas in de kunst.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Met de expositie brengt het museum een ode aan de Woerdense kaascultuur. Woerden is namelijk een echte kaasstad. Al in de zeventiende eeuw maakten en verhandelden mensen er kaas. En nog steeds strijkt er in de zomer wekelijks een kaasmarkt neer. Eentje zoals die eind negentiende eeuw en in het eerste kwart van de twintigste eeuw heel gewoon gezicht was in de stad.
Gerrit Vreedenburgh jr., broer van de bekendere Cornelis, maakte rond 1924 een impressie van zo’n markt. Het is een van de werken die, verspreid over het museum, een indruk geven van vierhonderd jaar kaas in de kunst. In die periode lijkt er soms niet te zijn veranderd. Hedendaagse kunstenaars laten zich graag inspireren door hun zeventiende-eeuwse voorgangers.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Stilleven met pioenrozen van Saeed Bakhshi (1983) oogt klassiek. Pieter Claesz. had het in de Gouden Eeuw ook zo kunnen maken. Slechts het papiertje om de roomboter en de plastic verpakking waarde kaas in huist, verraden dat het werk van recentere datum is.
Ook andere moderne stillevens lijken op het eerste gezicht enkele eeuwen oud. Een nadere blik op details doet anders vermoeden. Naast de kaas staat dan een wijnfles met etiket of een pijpje met hedendaags speciaalbier.
De tentoonstelling bestaat voornamelijk uit stillevens, het ene nog realistischer dan het andere. Slechts enkele werken tonen naast de kaas ook nog (mens)figuren. Brita Seifert schotelt de toeschouwer een schattig wit muisje voor, met een stuk kas natuurlijk. Een eveneens wit soortgenootje siert een schilderij van Sylvie Overheul. Het diertje balanceert blokjes kaas op zijn neusje, daarbij verlekkerd toegekeken door een kat.
Behalve mooie kunst, biedt de expositie ook interessante kaasfeitjes, die wellicht nog niet algemeen bekend waren. Wist u bijvoorbeeld dat het beleggen van brood met kaas én boter in de zeventiende eeuw als overdadig en zelfs zondig gold? ‘Zuivel op zuivel is het werk van de duivel’, luidde een spreekwoord.
Zo is de smakelijke expositie niet alleen een boeiende vergelijking tussen klassieke en hedendaagse interpretatie van hetzelfde thema. Ze maakt de bezoeker ook nog wat wijzer over het ‘Nederlandse zoute goud’.
Onbeperkt houdbaar – 400 jaar kaas in de kunst, t/m 11 maart in Stadsmuseum Woerden
Waardering: @@@@@@@@@@
