Recensie
Een echte blikvanger is Spark, Spark, Spark van John Armleder. En vrij letterlijk ook nog eens; de imposante installatie bestaat uit niet minder dan 98 spiegels die de ogen van de bezoeker geen schijn van kans geven ze te ontwijken. Het muurvullende werk is een van de vele hoogtepunten van Stage of Being, een collectietentoonstelling in Museum Voorlinden.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
De presentatie, vernoemd naar het gelijknamige schilderij van Robert Zandvliet, laat zien hoe kunstenaars de mens met al zijn emoties en driften verbeeldden en nog steeds verbeelden. De 45 werken in uiteenlopende disciplines moeten ons aanzetten tot nadenken over wie we zijn, over onze relatie tot anderen en hoe wij worden herinnerd wanneer we er niet meer zijn.
Spark, Spark, Spark laat ons zeker kijken naar wie we zijn; daar komen we niet onderuit. Elk van de 98 vierkanten weerspiegelt ons, steeds met een lichte variatie, als een museale variant op de lachspiegel. Alsof het kunstwerk ons wil vertellen dat geen mens slechts één kant heeft.
Meerdere creaties in de tentoonstelling lijken de toeschouwer iets te willen meegeven. In een van de zalen staat een soort werkbank, waarop menselijke organen liggen uitgestald, klaar om verwerkt te worden tot… Ja, tot wat eigenlijk? De titel I wanted to be popular II van Jake & Dinos Chapmans creatie lijkt er op te doelen dat je van populariteit alleen maar slechter wordt.
Alle aanwezige werken gaan over de mens. Soms is dit overduidelijk, zoals in het geval van John DeAndrea’s Dawn, een hyperrealistische naakte dame. Het beeld maakt de kijker heel zelfbewust. De blote vrouw is niet van echt te onderscheiden en naar haar kijken voelt daarom ietwat ongemakkelijk.
Ook geschilderde portretten – al dan niet met toegevoegde clownsneuzen – laten weinig tot de verbeelding over. En ook in Mass van Antony Gormley is een mensfiguur zichtbaar, maar dan wel vanaf een afstandje. Van dichterbij is het meer een gigantisch spinnenweb.
Andere keren is de link met het overkoepelende thema minder evident. Een visnet lijkt niet direct iets te maken hebben met de menselijke psyche. Maar schijn bedriegt. Anya Gallaccio ontleende de titel, If Recollecting Were Forgetting, aan de eerste zin van een gedicht van Emily Dickinson. Dat gaat over de wens om niet vergeten te worden en over de angst dat herinneringen vervliegen op het moment dat je ze ophaalt.
Stage of Beying is een mooie en gevarieerde mix van toegankelijke kunst en werk waarbij je even moet nadenken. Laat het tentoonstellingsgidsje dat je meekrijgt daarom vooral niet links liggen. Dat biedt namelijk veel verduidelijking. Al kun je natuurlijk ook gerust je eigen fantasie de vrije loop laten. Deze expositie leent zich daar bij uitstek voor.
Stage of Being, t/m 11 november in Museum Voorlinden, Wassenaar
Waardering: @@@@@@@@@@