0
0
Een lang gekoesterde wens van het Centraal Museum is eindelijk in vervulling gegaan. Het Utrechtse museum heeft afgelopen woensdag op een veiling in New York het kleine schilderij De bruiloft van Cupido en Psyche gekocht. Plaatsgenoot Joachim Wtewael maakte het rond 1601.
Als Utrechter is Wtewael (spreek uit: Utewaal) geen onbelangrijke schilder voor het Centraal Museum. In 2015 wijdde het bijvoorbeeld een overzichtstentoonstelling aan de kunstenaar. En het bezat al zeven familieportretten op groot formaat. Een klein werk op koper ontbrak echter nog en daar was de Utrechtse schilder juist beroemd om. “Het gladde oppervlak gaf hem de mogelijkheid zijn geraffineerde, verfijnde en delicate penseelvoering ten volle uit te buiten”, aldus het museum in een persbericht.
De term lang gekoesterde wens is niet overdreven. De collectiecatalogus van het Centraal Museum uit 1933 vermeldde namelijk al dat een werk op koper van Wtewael nog ontbrak. Directrice Elizabeth Houtzager noemde het in de catalogus van 1952 ook haar grootste wens zo’n werk aan te kopen. Op haar beurt gaf senior conservator Liesbeth Helmus in de collectiecatalogus van 1999 eveneens aan dat een klein schilderij op koper op het verlanglijstje stond.
“De bruiloft van Cupido en Psyche van Wtewael is de gedroomde aanwinst van het Centraal Museum”, vindt ook artistiek directeur Bart Rutten. “Hij is beroemd vanwege deze kleine, mythologische werken op koper. Dit werk, met heel veel nauwkeurige minutieus geschilderde figuurtjes, is misschien wel de mooiste die Wtewael heeft gemaakt. In de uiterst gedetailleerde penseelvoering op dit formaat herken je de meester.”
De nieuwe aanwinst meet slechts 15,5 bij 20,5 centimeter, maar is gevuld met vele figuren. Wtewael (1566-1638) liet zich hiervoor inspireren door een enorme prent waarop Hendrick Goltzius in 1587 het huwelijk tussen Cupido en Psyche, de god van de liefde en zijn sterfelijke bruid, vastlegde. Wtewael verplaatste de banketscène naar een aards decor. In zijn voorstelling komen de goden en godinnen samen op een vruchtbare open plek in het woud om deze feestelijke gelegenheid met zang en drank te vieren.
Terwijl Cupido en Psyche elkaar te midden van hun gasten aan de bruiloftstafel omhelzen, verspreiden de feestgangers zich over het landschap. Sommigen hebben zich genesteld op laag zwevende wolken die tussen de bomen hangen. Anderen zitten, vrijen, of liggen loom in het gras — sommigen naakt, anderen vrolijk uitgedost. Veel van de goden zijn te herkennen aan hun attributen. Hercules met zijn knots en leeuwenvacht bevindt zich links. Mars, gekleed in felblauw en met helm, omhelst Venus, terwijl een putto een pijl op het liefdespaar richt. Apollo bespeelt, gezeten op een wolk, zijn knieviool en Iris zit op een regenboog hoog boven het feestgewoel.
De veiling bij Sotheby’s New York waarin het schilderij onder de hamer kwam, is dezelfde waarin prinses Christina een tekening van Rubens aanbood. Die kwam niet in Nederlandse handen, maar het werk van Wtewael dus wel. Het museum moest er ruim 5,1 miljoen euro voor betalen (inclusief veilingkosten). Vereniging Rembrandt, het Mondriaan Fonds en het Nationaal Aankoopfonds van het ministerie van OCW maakten de aankoop mogelijk.
De bruiloft van Cupido en Psyche is vanaf april te bewonderen in het Centraal Museum in Utrecht. Eerder is het al te zien op de Tefaf in Maastricht in de stand van de Vereniging Rembrandt.
