0
0
Recensie
Toen Armando op 1 juli 2018 overleed, had Museum Voorlinden al vergevorderde plannen voor een tentoonstelling. Deze had in het teken moeten staan van de negentigste verjaardag van de kunstenaar. In plaats daarvan werd de expositie een postuum eerbetoon.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Armando kwam op 18 september 1929 ter wereld als Herman Dirk van Dodeweerd. Armando is de Italiaanse variant van zijn eerste voornaam en die kreeg later zijn voorkeur. Onder die naam groeide hij uit tot een veelzijdig kunstenaar. Behalve schilder was hij ook acteur en schrijver. Zijn boeken werden meermalen bekroond, bijvoorbeeld met de Multatuliprijs (voor Machthebbers, verslagen uit Berlijn en Toscane en De straat en het struikgewas).
Tevens was hij violist; een viool in een vitrine herinnert aan die professie. Zittend op de groene banken in de wandelgang kunnen bezoekers, met uitzicht op de tuin, luisteren naar een viool spelende Armando.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Even verderop pronken bokshandschoenen; Armando was ook bedreven in de bokskunst. Deze twee voorwerpen geven inzicht in de persoon achter de kunstenaar. De tentoonstelling in Voorlinden schetst daarmee een vrij compleet beeld van het multi-talent.
Beeldende kunst voert uiteraard de boventoon in de expositiezalen. In dat beeldende werk waren de Tweede Wereldoorlog en de natuur waren belangrijke thema’s in zijn werk. Hij groeide op in Amersfoort, vlakbij het concentratiekamp. In 1981 introduceerde hij in zijn publicatie Aantekeningen over de vijand de term ‘het schuldige landschap’. Het landschap, dat voor de oorlog nog idyllisch en weelderig groen was, schreef hij, “heeft alles gezien en toegelaten, zonder een woord te zeggen. En het staat er nog: onbewogen als altijd”.
De abstracte landschappen zijn wild geschilderd; de woede over de oorlog en al het kwaad in de wereld is bijna voelbaar. Ook in andere werken symboliseren de Tweede Wereldoorlog en dan met name Kamp Amersfoort. In de schilderijen uit de serie Der Zaun (het hek) zijn hekken rondom het concentratiekamp herkenbaar. En de sculptuur Die Leiter stelt een ladder voor, waarmee iemand zou kunnen ontsnappen uit gevangenschap.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
De landschappen vormen slechts een deel van de selectie die Museum Voorlinden in samenwerking met de Armando Stichting toont. Het overzicht begint vrij rustig, met schilderijen in één kleur, met daarop zwarte bouten in verschillende composities. Die maakte hij in de jaren 60 als ld van de Nul-groep. De oprichters, onder we Armando, vonden de kunstwereld te elitair. Ze gebruikten voor hun kunst daarom alledaagse materialen. Armando schilderde daarom niet met traditionele olieverf, maar met alledaagse lak.
Een van de opvallendste werken in de expositie is ook meteen een van de eenvoudigste. Autobandenwand is wat de titel aangeeft: een muur met autobanden. Zelf kende ik Armando vooral van zijn krachtige abstracte landschappen. De bandenmuur was voor mij een verrassing en de expositie in haar geheel liet mij de kunstenaar zien zoals ik hem nog niet kende. Voorlinden brengt daarmee een prachtige ode.
Armando, t/m 5 mei in Museum Voorlinden, Wassenaar
Waardering: @@@@@@@@@@
