0
0
Vincent van Gogh, Het uitgaan van de Hervormde Kerk te Nuenen, 1884 – 1885, Van Gogh Museum.
Vincent van Goghs Zeegezicht bij Scheveningen en Het uitgaan van de Hervormde Kerk te Nuenen zijn vanaf vandaag weer te zien in het Van Gogh Museum. De schilderijen werden in 2002 gestolen uit het museum en in 2016 weer teruggevonden in Italië. De werken keerden toen al terug, maar zijn de afgelopen tijd uitvoerig onderzocht en gerestaureerd.
In 2002 werden de in 2002 gestolen schilderijen spelen een belangrijke rol in het verhaal over Vincent van Gogh. Zeegezicht bij Scheveningen is een van de eerste werken die de kunstenaar maakte zonder het toeziend oog van zijn leermeester Anton Mauve. En Het uitgaan van de Hervormde Kerk te Nuenen maakte Van Gogh toen hij nog bij zijn ouders woonde. Het doek was bestemd voor zijn moeder.
In maart 2017 keerden ze terug naar Amsterdam. De Italiaanse politie had ze bij toeval gevonden tijdens een inval in een woning van een Italiaanse maffiabaas in Napels. Ze verwachtten cocaïne te vinden, maar troffen tot hun grote verbazing de twee Van Goghs aan.
Beide schilderijen bleken na hun terugkeer in het museum toe aan een restauratie. Zeegezicht bij Scheveningen was tijdens de roof beschadigd geraakt; in de hoek linksonder ontbrak een behoorlijk stuk van de verf. De restaurator bracht de voorstelling terug in haar oude staat.
Het uitgaan van de Hervormde Kerk te Nuenen was tot ieders opluchting nauwelijks beschadigd, maar het schilderij had wel een glanzende en vergeelde vernislaag. Deze laag is verwijderd. Na de vernisafname zijn de kleuren een stuk helderder en koeler, met name in de luchtpartij. Tijdens het onderzoek werd ook een andere, proteïne-houdende vernislaag (waarschijnlijk een eiwitvernis) aangetroffen die door Van Gogh zelf is aangebracht. Het is de eerste keer dat een dergelijke vernislaag zo duidelijk en in zo’n vroeg werk van de kunstenaar is gevonden.
Beide schilderijen kregen nieuwe lijsten. De dieven hadden de oude er destijds af gehaald.
De schilderijen worden de eerste maanden samen getoond met informatie over de restauratie. Vanaf half september nemen ze hun ‘oude’ plek in de presentatie van de collectie weer in, tussen Van Goghs andere vroege schilderijen.
“Het is ontzettend fijn dat we deze belangrijke werken uit de collectie nu weer kunnen ophangen in het museum, waar ze horen”, vertelt directeur Axel Rüger. “De restauratoren hebben fantastisch werk verricht en de schilderijen zijn hier voortaan weer in hun volle glorie voor iedereen te zien. Dat ik dat nog mag meemaken net voor het einde van mijn Van Gogh Museum-carrière, is een droom die uitkomt.” Rüger verlaat het museum per 1 juni.
Het verloop van het onderzoek en de restauratie is vastgelegd op film. De afleveringen zijn te bekijken op het YouTube-kanaal van het Van Gogh Museum. Daar zijn tevens de eerdere afleveringen over de teruggevonden schilderijen te zien, onder de titel Van Gogh Returns.
In de webapp Ontrafel Van Gogh is nog meer informatie en beeldmateriaal te vinden over de schilderijen, het recente onderzoek en de restauratie. De webapp is gratis toegankelijk via mobiel, desktop of tablet.
