Recensie
Een reusachtig vrouwenhoofd kijkt uit over de zee in Scheveningen. Behalve haar formaat is er nog iets dat de aandacht trekt. Haar uiterlijk verandert mee met de looprichting. Van de zijkant oogt ze tweedimensionaal, iets wat ze zeker niet is. Het beeld hoort bij de grote tentoonstelling over de Spaanse kunstenaar Jaume Plensa in Museum Beelden aan Zee.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Plensa’s grote vrouwenkoppen fascineren. Binnen in het museum staan er ook nog enkele, wel een paar maatjes kleiner. Een bezoekster raakt een van de exemplaren voorzichtig aan. Ik kijk daar van op, helemaal geïndoctrineerd door de vele bordjes met de teksten do not touch of niet aanraken in verschillende musea.
Die bordjes ontbreken hier, en met een goede reden, want Plensa wíl juist dat bezoekers de beelden aanraken. “Altijd maar overal die bordjes met de tekst Do not touch“, verzucht hij in een artikel in het AD. “Voel”, zegt hij, terwijl hij de daad bij het woord voegt. Maar wie de beelden aanraakt, moet dat met gevoel doen, valt op te maken uit de expositietitel: Do Not Touch, Caress (raak niet aan, streel). De kunstenaar wil dat mensen zijn beelden liefkozen.
De glanzende hoofden, met hun zachte vormen maken het ook heel verleidelijk ze aan te raken. Toch doe ik het niet, want dat ben ik nu eenmaal zo gewend in Musea. Wellicht was het beter geweest als het museum, in lijn met de wens van Plensa, bordjes had geplaatst met de tekst please, do touch (raak gerust aan).
De expositie is het eerste grote museale overzicht in Nederland van de in 1955 geboren Spaanse beeldhouwer. Dat het debuut juist plaatsvindt in Beelden aan Zee is niet verwonderlijk. De oprichters, echtpaar Theo Scholten (1927-2005) en Lida Scholten-Miltenburg (1922), kochten al in 1985 twee werken van hem en bleven Plensa’s carrière daarna volgen. De twee beelden (Home (Man) en Tête Blanche) zijn nog steeds de enige kunstwerken van Plensa in een Nederlandse museale collectie. In het kader van het 25-jarig jubileum van het museum werkte de kunstenaar daarom graag mee aan een tentoonstelling.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
De mens speelt een grote rol in zijn oeuvre. De hoofdzaal van het museum is volledig gevuld met mensen – echte en door Plensa gemaakte. De vrouwenhoofden hebben er gezelschap van mannen die een boom knuffelen op kleine eilandjes. De markante zelfportretten lijken ons aan te moedigen om behalve zijn beelden ook de natuur te liefkozen. Dat is bepaald geen slecht advies.
Jaume Plensa – Do Not Touch, Caress!, t/m 22 september in Museum Beelden aan Zee, Scheveningen
Waardering: @@@@@@@@@@