0
0
Recensie
Een bank; in elk huis staat er wel één. We zien het zitmeubel vooral als gebruiksvoorwerp, maar soms groeit een bank uit tot een waar designicoon. De slaapbank BR02 van Martin Visser bijvoorbeeld. Het Centraal Museum staat in een tentoonstelling stil bij het zestigjarig jubileum van dit ontwerp.
Tekst en foto’s; Evert-Jan Pol
Als hoofdontwerper van de Nederlandse meubelproducent Spectrum ontwierp Martin Visser (1922-2009) in 1960 de BR02. De bank was direct een doorslaand succes. Sinds de introductie is het meubel onafgebroken in productie. En het is toch niet de goedkoopste bank: je moet er al snel 2.000 euro voor neertellen.
Of het komt doordat BR zijn initialen zijn, is niet bekend, maar Bart Rutten, directeur van het Centraal Museum is zelf een liefhebber van de bank. In zijn studentenjaren had hij er graag één op zijn kamer willen hebben, maar zijn portemonnee dacht daar anders over. Een goedkoper tweedehandsje kon hij evenmin vinden. “Ik denk dat niemand afstand wilde doen van zo’n tijdloze bank”, schrijft hij in een publicatie bij de tentoonstelling De slaapbank die ogen opende.
(Tekst gaat verder onder de foto)
Wellicht zegt dat iets over de kwaliteit van Bank Rusten, waar de letters BR voor staan. Het is in ieder geval geen lelijke bank: de exemplaren in de tentoonstelling ogen strak en tijdloos. Het is begrijpelijk dat menigeen er één in het interieur wil laten pronken. En dat hij als een echte Transformer na een eenvoudige handeling verandert in een éénpersoonsbed schaadt de aantrekkelijkheid ook niet.
Speciaal voor deze expositie vroeg het Centraal Museum zeven Nederlandse ontwerpers zich te laten inspireren door ontwerpen van Martin Visser. En dat hoefde niet per se de BR02 te zijn. Het resultaat is een gevarieerde collectie (zit)meubels. Met uiteraard banken, maar ook stoelen en zelfs een kast.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Een van de blikvangers is Richard Huttens Joke, die duidelijk wel is gebaseerd op de BR02. De bank heeft hetzelfde model, maar er is één duidelijk verschil: de bekleding is een meerkleurig getuft tapijt. Daardoor oogt hij zo comfortabel en zacht dat ik me er er direct op zou willen neervlijen. Wat uiteraard niet mag, want ik bevind me immers in een museum en niet op een meubelboulevard.
Marcel Wanders nam het kubusdressoir van Martin Visser als inspiratie. In de expositie staat zijn versie naast het origineel. Beide ontwerpen zijn L-vormige kasten. Wanders’ variant doet overigens ook nog enigszins denken aan de BR02. Het titelloze meubel heeft namelijk ook twee functies: het is een kast en bank in één.
De uiteenlopende meubels hebben gezelschap van kunstwerken aan de muren. Het is niet direct duidelijk wat het verband tussen beide groepen is. Die link wordt me pas duidelijk na het lezen van eerder genoemde publicatie. Omdat Visser ook een kunstverzamelaar was, toont het Centraal Museum kunstwerken van het soort waar de ontwerper van hield. De getoonde werken komen echter niet uit Vissers collectie, en lijken er een beetje met de haren bijgesleept.
Door de combinatie meubels en beeldende kunst spreekt de tentoonstelling mogelijk wel een breder publiek aan. Kunstliefhebbers hebben wellicht meer oog voor de kunstwerken, waaronder twee creaties van de onlangs overleden Christo. Zoals – wel heel toepasselijk – Deux chaisses et table Martin Visser, ofwel twee ingepakte stoelen en een tafel van de ontwerper.
De slaapbank die ogen opende, t/m 1 november in Centraal Museum, Utrecht
Waardering: @@@@@@@@@@
