0
0
Gouverneur-Generaal Jan Pieterszoon Coen van de VOC gaf op 8 mei 1621 op het eiland Banda Neira de opdracht tot de executie van 44 orang kaya’s (notabelen). De bloedige climax van deze VOC-expeditie had tot doel het monopolie op nootmuskaat veilig te stellen. Het militaire optreden eindigde in een massaslachting en de ontvolking van de Banda-eilanden. Het Westfries Museum besteedt daar 400 jaar later ruim aandacht in de online expositie Pala – Nutmeg tales of Banda.
“Het verbaast me telkens weer hoe rijk de geschiedenis is, op hoeveel verschillende manieren je naar één en dezelfde gebeurtenis kunt kijken”, stelt Ad Geerdink, directeur van het Westfries Museum. “Zeker waar het onze koloniale geschiedenis betreft, is onze blik lange tijd nogal eenzijdig geweest. Terwijl je zoveel meer inzicht en begrip krijgt wanneer je die geschiedenis vanuit meerdere perspectieven belicht.”
“Als je óók het gezichtspunt van de mensen erbij betrekt die onderworpen werden aan dat koloniale systeem. Dat zorgt er tevens voor dat meer mensen zich herkennen in de weergave van het verleden. Als musea moeten we nieuwe vormen vinden voor het vertellen van dat inclusieve verhaal.”
Pala – Nutmeg tales of Banda is zo’n nieuwe vorm. De online presentatie over de Banda-eilanden is opgebouwd uit zes hoofdthema’s waar de muskaatnoot als rode draad doorheen loopt. De thema’s zijn uitgewerkt in vertellingen, vlogs, film, interviews, podcasts en longreads. In een speciale galerie is ruimte voor fotografie, een graphic novel en voor kunstenaars die reflecteren op de thema’s van Pala (het Indonesische woord voor nootmuskaat).
De verhalen zijn veelzijdig: van een bezoek aan de Hortus van Leiden waar conservator Rogier van Vugt zijn kennis over de muskaatboom met je deelt, tot een bijdrage van schrijver Reggy Baay over de slavernij in de Oost. En van Boi Ratan, een animatie van de Bandanese legende over het ontstaan van de eilanden, tot de fotoserie die Isabelle Boon maakte van het koloniale erfgoed dat nog altijd herinnert aan de Nederlandse aanwezigheid op de eilanden.
“Pala is een initiatief van het Westfries Museum in Hoorn”, vertelt Ad Geerdink. Deze stad heeft door de geschiedenis, en met name door de persoon van Jan Pietersz Coen, een bijzondere band met de Banda-eilanden. We vinden het als museum over de ‘gouden’ zeventiende eeuw belangrijk het verhaal van de gebeurtenissen in 1621 te vertellen op een manier die past bij deze tijd.”
“Dat houdt voor mij in dat het een verhaal moet zijn vanuit het perspectief van de Bandanezen zelf – met ruimte voor de echo van de gebeurtenissen binnen de Molukse gemeenschap in Nederland. Daar heeft het museum zelf onvoldoende zicht op. Daarom zijn we blij dat we een beroep mochten doen op deskundigen uit de academische wereld en de Molukse gemeenschap die samen een redactieraad hebben gevormd. Dankzij hun inbreng en bijdragen kan Pala met recht een breed gedragen en actuele weergave van de kennis over de Banda-eilanden genoemd worden, met nadrukkelijk ruimte voor de Bandaneze en Molukse stem. De gebeurtenissen van 1621 zijn ingebed in een lange voor- en nageschiedenis: Pala biedt hiervoor een uitgebreid kader, mede bezien vanuit het perspectief van de Molukken, Banda en Indonesië.”
Pala – Nutmeg tales of Banda, nu te zien via de website van het Westfries Museum
