0
0
Recensie
Honden zijn hondstrouwe dieren. Geen wonder daarom dat ze in Stedelijk Museum Vianen al maanden wachten op de terugkeer van de bezoekers. Vanaf 5 juni is de expositie nog acht dagen te zien.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Sinds 15 december hebben ze geen mens meer gezien, de 45 geschilderde honden van Otto Eerelman. De mensen wilden de dieren wel aaien met hun ogen, maar mochten dat niet. Alle Nederlandse museumdeuren waren weer gesloten in strijd tegen het coronavirus. De hondjes bleven zielig achter. Gelukkig mogen ze vanaf komende zaterdag, 5 juni, eindelijk weer dierenvriendjes ontvangen.
De honden maken deel uit van een bont gezelschap in de tentoonstelling Trouwe viervoeter – dierenportretten van Otto Eerelman. Hierin staat het werk van de Groningse kunstenaar Otto Eerelman (1839-1926) centraal. Hij specialiseerde zich in het schilderen van dieren, en dan voornamelijk honden en paarden.
Dit leverde hem een rijkelijk belegde boterham op, want huisdieren als gezelschapsdieren raakten in de tweede helft van de negentiende eeuw in de mode bij rijke burgers. En die rijke burgers waren ook graag bereid veel geld neer te tellen voor een mooi portret van hun geliefde viervoetige metgezel.
Onder Eerelmans klanten bevonden zich ook leden van de koninklijke familie. Zo maakte hij een bijna twee meter lange voorstelling met koningin Wilhelmina te paard voor een wapenschouw op de Renkumse heide. Dit werk bevindt zich nog steeds in de collectie van het Koninklijk Huis en is nu bij uitzondering te zien voor publiek.
“Zijn beste werk op dit gebied”, noemde Eerelmans biograaf Koppius dit schilderij in 1915. “Onze jonge vorstin in witte zijde, in fiere houding op ons aankomende, een kloeke vorstelijke en tegelijk elegante figuur, gaat in flinken galop over het nog bloeiende heideveld. De … dierschilder heeft hier zijn vorstelijke hulde gebracht, terwijl de levende actie door de spontane- en toch fijne schildering frappant tot uitdrukking is gekomen.”
Niet iedereen was altijd zo enthousiast over Eerelmans prestaties. Prins Hendrik was bijvoorbeeld niet heel blij met het schilderij Hond Helga met haar jongen, dat hij in 1909 als kerstgeschenk kreeg van zijn echtgenote, koningin Wilhelmina. In opdracht van haar schilderde Eerelman dit portret van prins Hendriks lievelingshond. Takshond Helga was net bevallen van een nest puppy’s. Prins Hendrik was echter geenszins te spreken over de proporties van een van de honden. Dit was Eerelmans laatste opdracht van het Koninklijk Huis.
Wie de honden van prins Hendrik nooit zelf heeft gekend, kan echter weinig raars ontdekken van het portret. Het is een fraai en aandoenlijk schilderij van een moederhond en haar jongen. En ook de andere honden in de museale ‘kennel’ zijn een lust voor het oog. Ze variëren van schattige sint-bernhardpuppy’s tot elegante barzoihonden.
Behalve honden en paarden komen in de intieme expositie ook exotischere dieren voorbij, zoals een orang oetan, een papegaai en een leeuw. Al deze portretten samen laten goed zien waarom Otto Eerelman zo’n succes had als dierenportrettist. Hij wist de uiterlijkheden en karakters van de viervoeters en ook gevleugelde dieren perfect te treffen.
Sint bernard (Rombram), Kunsthandel A.H. Bies, Eindhoven.
Trouwe viervoeter is de tweede expositie over een dierenschilder die het museum in relatief korte tijd presenteert. In 2019 maakten de schattige katten van Henriëtte Ronner-Knip er de dienst uit. De tentoonstelling MIAUW! Katten in de kunst was wel een stuk langer te zien, want corona hield het land toen nog niet in diens greep. Sinds de opening op 27 september was Trouwe viervoeter in totaal amper twee maanden te zien (begin november moest het museum ook al twee weken dicht).
Eerelmans honden, paarden en andere dieren kregen daardoor niet de aandacht die ze verdienen. Maar gelukkig mogen ze vanaf 5 juni weer bewonderende blikken ontvangen, ook al is het slechts ruim een week. Kom de viervoeters vooral nog even gedag zeggen. Ze wachten geduldig.
Trouwe viervoeter. Dierenportretten van Otto Eerelman, t/m 13 juni in Stedelijk Museum Vianen
Waardering: @@@@@@@@@@
