0
0
Er was eens een ministaatje in wat nu Limburg is. Thorn heette het en hoogadellijke vrouwen zwaaiden er eeuwenlang de scepter. Hun verhaal is vergeten, maar niet voor lang meer als het aan het Limburgs Museum ligt. Daar opent op 3 oktober de expositie De vergeten prinsessen van Thorn. De voorverkoop is vandaag gestart.
De tentoonstelling vertelt de levensverhalen van drie Thornse prinsessen: Polyxena, Gabriëlla en de machtige Cunegonda. Wat autonomie betreft waren deze vrouwen hun tijd ver vooruit. Deze dames waren zelfstandig, financieel onafhankelijk, leefden ongetrouwd en kozen zelf hun leiding. Alleen ongehuwde vrouwen van hoge adel konden hun intrek nemen in het vorstendom.
De prinsessen, spinnen in het web van de Europese adel, waren kind aan huis bij gerenommeerde hoven als die van Wenen en Versailles. Ook ontvingen ze zelf gasten: het gold als een eer om in Thorn te worden uitgenodigd. De expositie vertelt over de omgeving waarin de dames leefden, hoe belangrijk hun vorstelijke voorouders waren en duikt in het persoonlijke leven van drie van de vergeten prinsessen.
Deze machtige vrouwen mochten dan wel van een voor die tijd ongekende vrijheid genieten, tegelijkertijd werden ze verstikt door de torenhoge verwachtingen van de buitenwereld. Alle pracht en praal botste met het innerlijk gevoelsleven van de dames. Alles draaide immers om representatie. De vrouwen moesten de hele tijd het verplichte maatschappelijke gedrag vertonen. Voor misstappen was geen plaats. Ze leefden in een gouden kooi.
Dat in deze tentoonstelling vrouwen de hoofdrol spelen is bijzonder. In de geschiedschrijving is er nu eenmaal minder over vrouwen vastgelegd. Er was voor vrouwen eeuwenlang nauwelijks plek in het openbare leven. De prinsessen van Thorn vormen echter een uitzondering: over hen is een schat aan informatie bewaard gebleven, van officiële documenten tot heel persoonlijke brieven.
Gastconservator Joost Welten van de Universiteit Leiden heeft die informatie ontsloten. Hij deed jarenlang onderzoek naar het Land van Thorn, het ministaatje bestuurd door aristocratische vrouwen met aan het hoofd van het stift een gekozen vorstin-abdis. De tentoonstelling is gebaseerd op zijn onderzoek en zijn boek De vergeten prinsessen van Thorn.
De strijd tussen uiterlijk vertoon en innerlijk gevoelsleven wordt in de tentoonstelling voelbaar gemaakt door talloze schilderijen, brieven, kunstobjecten, robes en modeaccessoires. Het Limburgs Museum werkt samen met tientallen internationale particuliere bruikleengevers, erfgoedinstellingen en musea als Palazzo Degli Uffizi (Florence), Albertina Museum (Wenen), Liechtenstein The Princely Collection (Wenen), Staatliche Kunstsammlungen Dresden en het Rijksmuseum. Ruim driekwart van de tentoongestelde objecten is afkomstig uit het buitenland en was nooit eerder in Nederland te zien.
De vergeten prinsessen van Thorn, 3 oktober in het Limburgs Museum, Venlo
