0
0
Recensie
In Museum Flehite is momenteel een tentoonstelling over Piet Mondriaan te zien. Ah, met veel geometrische werk dus? Nee! Sterker nog: er is geen enkel abstract schilderij te zien. Naar de natuur besteedt aandacht aan Mondriaans vroege figuratieve landschappen. Alleen het tentoonstellingsontwerp herinnert aan zijn latere werk.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
De wieg van Piet Mondriaan (1872-1944) stond in Amersfoort, waar zijn vader hoofdonderwijzer was van en tekenleraar aan een christelijke lagere school. In 1880 werd vader Pieter Cornelis hoofd van de School voor Christelijk Nationaal Onderwijs in Winterswijk, waardoor het gezin verhuisde naar dat Gelderse dorp. Rond zijn twaalfde jaar werd langzaamaan duidelijk dat Piet zijn vaders tekentalent had geërfd.
Oom Frits Mondriaan (1853-1932) had eveneens artistiek talent. De kapper en pruikenmaker was een begenadigd amateurschilder van voornamelijk landschappen. In de tentoonstelling in Museum Flehite hangen enkele van zijn schilderijen. Oom Frits ging regelmatig bij zijn broer in Winterswijk op bezoek en trok daar veel op met zijn neef Piet. Hij hielp hem diens teken- en schildertalent verder te ontwikkelen.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Pieter Cornelis Mondriaan zag ook in dat zijn zoon talent had en vond dat hij net als hij tekenleraar moest worden. Met dat doel begon Piet daarom in 1886 aan een praktijkopleiding. Hij rondde de opleiding af, maar het liefst was hij zelfstandig kunstenaar. Op zijn twintigste kreeg hij de kans die droom te verwezenlijken. Met een studiebeurs van koningin-regentes Emma op zak ging hij naar de Rijksakademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Behalve in de schoolbanken was hij in Amsterdam ook veelvuldig buiten te vinden. Op verschillende locaties in de hoofdstad maakte hij schetsen en studies, in de destijds populaire stijl van de Haagse School. De expositie in Mondriaans geboortestad Amersfoort toont Mondriaans vroege werken daarom naast schilderijen van Haagse School-schilders als Willem Roelofs, Hendrik Willem Mesdag, Jan Hendrik Weissenbruch en Paul Gabriël. Daardoor is goed te zien dat de kunstenaar zich liet inspireren door zijn ‘Haagse’ tijdgenoten. Net als zij koos hij voor typisch Nederlandse onderwerpen als polders, rivierlandschappen en molens, in zijn geval veel molens. De molen aan het riviertje het Gein keert bijvoorbeeld vaak terug in zijn vroege oeuvre.
Het is mooi dat een tentoonstelling over Piet Mondriaan de nadruk legt op diens minder bekende figuratieve werk. Doordat Museum Flehite dat toont naast schilderijen van tijdgenoten valt echter wel een duidelijk kwaliteitsverschil op. De aantrekkelijkste werken in de expositie zijn niet die van Mondriaan, maar van collega’s. Zij slaagden er veel beter in de sfeer vast te leggen. De Mondriaans ogen daarbij vergeleken enigszins saai. Het was wellicht beter geweest om de expositie te beperken tot Mondriaan. Nu valt het allemaal toch een beetje tegen.
Naar de natuur. Mondriaan en de Haagse School, t/m 29 januari in Museum Flehite, Amersfoort
Waardering: @@@@@@@@@@
