0
0
Een ets is altijd het spiegelbeeld van wat de kunstenaar bij het tekenen met de etsnaald op de plaat voor ogen stond. Bekommerde Rembrandt zich daar eigenlijk wel om? Deze vraag wordt beantwoord in de expositie Rembrandt gespiegeld in Museum Het Rembrandthuis.
Rembrandts belangrijkste etsen worden naast hun spiegelbeeld getoond. In sommige gevallen betreft het de oorspronkelijke etsplaat, of, als deze niet voorhanden is, een spiegelbeeldige reproductie.
Rembrandt besefte dat zijn op de etsplaat getekende ontwerp in spiegelbeeld op het papier zou worden gedrukt. Maar de expositie toont aan dat hij zich daar niet altijd even druk om maakte. Zo tekent de meester in Zelfportret met Saskia met zijn linker- in plaats van zijn rechterhand. Het schelpje in de gelijknamige ets is natuurgetrouw weergegeven, maar de spiraal van de schelp draait tegen de wijzers van de klok in, wat in de natuur nooit voorkomt. En de ets Gezicht op Amsterdam toont de stad in spiegelbeeld ten opzichte van de werkelijkheid, en is dus topografisch niet correct.
Zo nauw nam Rembrandt het dus niet met de weergave ‘naar de natuur’. Was dat wel het geval geweest, dan had hij relatief eenvoudige methoden kunnen gebruiken om het geschetste ontwerp (gedeeltelijk) in spiegelbeeld op de etsplaat aan te brengen.
Rembrandt gespiegeld – Een blik in het brein van de meester, t/m 21 maart 2010 in Museum Het Rembrandthuis, Amsterdam
