Recensie
Dankzij foto’s en filmbeelden werd een anonieme man in 1989 plotseling wereldberoemd. In zijn eentje hield hij op 5 juni van dat jaar een colonne tanks tegen op een straat nabij het Plein van de Hemelse Vrede in Peking. Nog steeds is Tankman, zoals zijn bijnaam luidt, het symbool van het bloedig neergeslagen studentenprotest tegen de Chinese overheid. Kunstenaar Fernando Sànchez Castillo gaf hem een plek op zijn solotentoonstelling in Rabo Kunstzone in Utrecht.
Een reusachtige witte Tankman houdt de wacht. In beide handen heeft hij een tas vast, precies zoals op enkele foto’s en filmbeelden ook het geval is. Het indrukwekkende ruim 5 meter hoge beeld geeft de bezoeker het gevoel heel klein te zijn.
Het beeld is niet één man, maar heeft de uiterlijke kenmerken van acht Chinese studenten, die Sànchez Castillo voor het project scande. Het hoofd is gemodelleerd naar dat van een piraat dat de kunstenaar als kind in een volkenkundig museum zag.
De Spaanse kunstenaar wil naar eigen zeggen geen boodschap overbrengen met het beeld. Maar toch kan het werk opgevat worden als een aanklacht tegen de mensenrechtensituatie in China. Bij bezoekers die oud genoeg zijn om de televisiebeelden indertijd gezien te kunnen hebben, springt die junidag in 1989 weer in het geheugen.
Herkenning speelt een grote rol op de expositie. De Flag Man in de ontvangsthal van het bankgebouw doet denken aan foto’s van soldaten die een vlag planten op veroverd terrein. En ook de Mental Map, een rariteitenkabinet vol beeldjes en foto’s, zorgt menigmaal voor een Hé-dat-heb-ik-eerder-gezien-moment. Sànchez Castillo speelt heel fraai met ons collectief geheugen.
Fernando Sánchez Castillo – El sueño de la razón / De slaap van de rede, t/m 13 september in Rabo Kunstzone, Croeselaan 18, Utrecht. Toegang is gratis, maar wel even melden bij de receptie.
Waardering: @@@@@@@@@@