Recensie
Wie is er bang voor Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue III van Barnett Newman? De man die het schilderij in 1986 te grazen nam, was dat wellicht wel. En Daniel Goldreyer werd er door alle kritiek op zijn restauratie vermoedelijk ook niet al te vrolijk van. De documentaire The End of Fear reconstrueert de bizarre geschiedenis van het monumentale beroemde doek uit de collectie van het Stedelijk Museum.
Tekst: Evert-Jan Pol
Het Stedelijk kocht het schilderij in 1969 voor 261.635 gulden en 90 cent. De verzekeringswaarde was in 1986 gestegen tot een kleine 4 miljoen gulden. Het museum had daarmee een flinke schadepost toen Gerard Jan van B. het werk op 21 maart van dat jaar met een stanleymes in de breedte aan flarden sneed.
Er ging een schok door het museum toen bleek wat er was gebeurd. Toenmalig directeur Wim Beeren noemde het een moord op een kunstwerk. Getuige brieven die het museum ontving was echter niet iedereen er rouwig om. Één schrijver vond dat de dader een koninklijke onderscheiding moest krijgen. Een ander was van mening dat het schilderij alleen in de garderobe mocht hangen.
Het Stedelijk dacht er uiteraard anders over en besloot het zwaar beschadigde doek te laten restaureren. De opdracht ging op advies van Newmans weduwe naar Daniel Goldreyer. De restauratie gaf niet het gehoopte resultaat: het rood was niet meer zo transparant als voorheen. Critici dachten dat de restaurateur het werk met een verfroller had overschilderd. Een juridische strijd tussen Goldreyer en de gemeente Amsterdam (eigenaar van het Stedelijk) volgde.
Regisseur Barbara Visser doet in haar film de hele zaak nog eens overzichtelijk uit de doeken. En onderzoekt daarin of het schilderij na restauratie een origineel of een kopie is. Op een slimme manier werpt ze de vraag op bij wie het auteursrecht ligt. Ze laat een kunststudente een reproductie maken van Who’s Afraid of Red, Yellow and Blue III. Dat proces is in de documentaire fraai verweven met de geschiedsvertelling.
The End of Fear, vanaf vandaag te zien in de bioscopen
Waardering: @@@@@@@@@@