Recensie
In het kader van zijn Max Beckmann-tentoonstelling heeft Kunstmuseum Basel een prijsvraag uitgeschreven. “In welke stad bracht Max Beckmann in de Tweede Wereldoorlog zijn ballingschap door?” luidt de vraag waarmee een vliegreis naar Amsterdam kan worden gewonnen. Het juiste antwoord is diezelfde stad.
Van 1937 tot 1947 woonde en werkte Beckmann (1884-1950) daar. In eigen land was zijn werk namelijk als entartet bestempeld, waardoor hij er als kunstenaar geen toekomst meer had. In Amsterdam maakte hij een derde van zijn gehele oeuvre en op de expositie Max Beckmann – Die Landschaften is er een hele zaal gewijd aan zijn Nederlandse periode.
In het begin van zijn carrière schilderde hij ter plekke, maar later werkte hij de opgedane indrukken in zijn atelier uit. Tijdens zijn verblijf in Amsterdam was hij veelal gedwongen vanuit een herinnering te werken. Ook gebruikte hij ansichtkaarten ter inspiratie. De ‘Amsterdamse’ zaal bevat daarom veel werk met een buitenlands onderwerp, zoals Der Hafen in Genua. Maar het Nederlandse landschap zorgde eveneens voor inspiratie. Opvallend is het schilderij Schiphol, een expressionistisch en ietwat bevreemdend portret van de luchthaven.
Op de expositie zijn zeventig landschappen te zien. Het museum richt zich op dit genre omdat, zo meldt het persbericht, Beckmann dit genre volledig heeft vernieuwd, met werk dat geen gelijke kent. Vaak creëerde hij een bepaalde afstand tussen de toeschouwer en het landschap. De ene keer toont hij ons een blik vanuit het raam, de andere keer een uitzicht van bovenaf. Beckmanns landschappen vallen op en krijgen in Bazel de aandacht die ze verdienen.
De tentoonstelling is een van de drie Max Beckmann-exposities die dit najaar plaatsvinden. Het Städel Museum in Frankfurt am Main besteedt aandacht aan de Amerikaanse jaren van de kunstenaar en in Beckmanns geboortestad Leipzig staan in het Museum der bildenden Künste Leipzig zijn portretten centraal.
Max Beckmann – Die Landschaften, t/m 22 januari 2012, Kunstmuseum Basel, Bazel, Zwitserland
Waardering: @@@@@@@@@@