0
0
Het is nauwelijks te missen, de nieuwe blikvanger in de tentoonstelling Utrecht, Caravaggio en Europa in het Centraal Museum. In het midden van zaal IV kijkt het hoofd van Caravaggio’s Medusa de bezoeker vanaf vandaag indringend aan.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Met de komst van Medusa zijn er net als de afgelopen vier weken twee authentieke schilderijen van Caravaggio te zien (het andere stuk is De mediterende Hiëronymus). Het paneel is de opvolger van De graflegging van Christus, dat ‘slechts’ vier weken mocht blijven van het Vaticaan, de eigenaar van dat topstuk. Op de plek waar dat hing, hangt nu een reproductie.
Volgens Marco Grob, zakelijk directeur van het Centraal Museum, droeg de korte aanwezigheid van het origineel bij aan het succes van de expositie. Die trok in de eerste vier weken al veertigduizend bezoekers. “Veel mensen wilden dat schilderij zien toen het nog kon.”
Het museum is daarom blij dat het nu Medusa kan tonen, een werk dat net als De graflegging van Christus slechts zelden wordt uitgeleend. Bruikleengever is Marcello Zoffili wiens familie het opvallende schilderij al vele jaren in bezit heeft. Hij leende het uit omdat de invalshoek van de tentoonstelling hem aansprak, vertelt hij. “Er zijn vaker tentoonstellingen over caravaggisten, maar deze richt zich voornamelijk op Nederlanders.”
Caravaggio schilderde het werk rond 1596 op een rond paneel, zodat het lijkt dat Medusa’s afgehakte hoofd op een schild ligt. Het verhaal gaat dat de Italiaanse kunstenaar executies bezocht om de gezichtsuitdrukking van iemand die onthoofd werd te kunnen zien. Er zijn twee versies van dit schilderij. De andere Medusa bevindt zich in de collectie van de Galleria degli Uffizi in Florence.
Medusa is een van de Gorgonen, de drie verschrikkelijke zusters uit de Griekse mythologie, wier uiterlijk zo afzichtelijk was dat een ieder die hen aanschouwde, versteende. Ze hadden woeste ogen, slagtanden, een uitpuilende tong en slangen in plaats van haar. Volgens de mythe behield Medusa ook na onthoofding haar verstenende kracht. Bezoekers aan de tentoonstelling moeten haar daarom wellicht niet in de ogen kijken, maar dat valt nog niet mee. Ze is vrij aanwezig.
Utrecht, Caravaggio en Europa, 15 december 2018 t/m 24 maart 2019 in Centraal Museum, Utrecht (Let op: het museum verkoopt alle tickets in tijdsblokken. Ook geldt er een toeslag van € 6.)
Lees ook onze recensie: Wonderlijcke dinghen van Caravaggio en de caravaggisten
