Het Noordbrabants Museum heeft gisteravond bij Sotheby’s New York het schilderij Collse watermolen van Vincent van Gogh gekocht. Het betaalde er omgerekend 2,7 miljoen euro voor (inclusief veilingkosten). Daarmee is het de grootste aankoop ooit in de geschiedenis van het museum.
Het lentelandschap met een watermolen met rode daken is volgens het museum een relatief heldere en kleurrijke voorstelling in het Brabantse oeuvre van Van Gogh. Het is een van de weinige belangrijke schilderijen uit zijn Brabantse periode dat nog in particulier bezit was.
Vincent van Gogh woonde vanaf december 1883 bijna twee jaar in Nuenen, eerst bij zijn ouders, later elders in het dorp. Tijdens zijn verblijf richtte hij zich sterker dan voorheen op het schilderen. Daarbij koos hij vaak voor de weergave van mensen aan het werk, bijvoorbeeld wevers, en voor de natuur, zoals in het aangekocht landschap met Collse watermolen.
Hij schreef er in 1884 over aan zijn vriend en collega Anthon van Rappard, die hem in mei van dat jaar had bezocht. “Sedert Uw vertrek heb ik gewerkt aan een Watermolen – die waar ik naar vroeg in dat herbergje aan ’t station waar we zaten te praten met dien man van wien ik U vertelde dat hij scheen te laboreeren aan een chronisch gebrek aan kleingeld in zijn zak.– ’t Is een dito geval als de twee andere watermolens die we zamen bezochten doch met twee roode daken en dat men vlak van voren ziet – met populieren er om heen. Zal in den herfst superbe zijn.”
De Collse watermolen is een van de 39 zogeheten Van Gogh Monumenten die onlangs in Noord-Brabant een beschermde status kregen. De provincie, negen Brabantse gemeenten en enkele Brabantse culturele organisaties tekenden daarvoor twee weken geleden een convenant.
Het Noordbrabants Museum toont als enige museum in Zuid-Nederland origineel werk van Vincent van Gogh. Een van de nu tien aanwezige werken is de aquarel De tuin van de pastorie te Nuenen, die het precies een jaar geleden kocht. Het grootste deel bestaat uit bruiklenen. Door de aankoop van Collse watermolen bezit het museum zelf drie Van Goghs. Het was ook al eigenaar van het schilderij Spittende boerin.
Het museum toonde de Collse watermolen al een keer in 1987 en 1988, in de tentoonstelling Van Gogh in Brabant, Schilderijen en tekeningen uit Etten en Nuenen. Volgens Sotheby’s was dit de laatste keer dat het werk publiekelijk te zien was.
Veilinghuis Christie’s verkocht gisteren in New York eveneens een Van Gogh. Het schilderij Laboureur dans un champ (Boer in het veld) uit 1889 bracht 69,2 miljoen euro op. Dit was bijna 25 miljoen meer dan vooraf verwacht.