Recensie
Meer een meer Nederlanders zochten de afgelopen tijd de natuur in eigen land op. Vanwege corona waren vele attracties gesloten en was het buitenland onbereikbaar. Natuurgebieden waren gelukkig wel open en hadden een grote aantrekkingskracht. Begrijpelijk, want de natuur is prachtig! Bij kunstenaars was dit al veel langer bekend; het Nederlandse landschap is al eeuwenlang een populair thema in de schilder- en tekenkunst.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Inspelend op de extra waardering voor de natuur brengt het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen dit jaar een Ode aan het Landschap. In dit themajaar staat het Nederlandse landschap volop in de schijnwerpers. Museum Flehite doet mee met Over velden en wegen, een tentoonstelling over het landschap in Nederland in het algemeen, en rond Amersfoort in het bijzonder.
De oudste werken in de tentoonstelling komen uit de zeventiende eeuw, zoals de voorstelling Dorpsleven aan de rivier van Joost Cornelisz. Droochsloot (1586-1666), uit 1664. Die laat zien dat mensen ook al in die periode van natuur genoten. Aan de oever van een rivier zijn vele dorpelingen samengekomen om te kletsen en te ontspannen. Op het water varen enkele bootjes. In ruim driehonderd jaar lijkt er weinig veranderd.
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Wat wel veranderde is de stijl van de kunstwerken. Behalve een tocht door de geschilderde en getekende natuur die Nederland is de expositie ook een reis door de kunstgeschiedenis. Uiteenlopende stromingen komen voorbij: van een pointillistisch bosgezicht van Jakob Nieweg (1877-1955), een realistisch weidelandschap van Piet Mondriaan (1872-1944), een modernistisch Fries polderlandschap van Gerrit Benner (1877-1981), een dromerig kwelderlandschap van Hendrik Jan Wolter (1873-1952), tot een coloristisch Noord Hollands polderland van Dirk Breed (1920-2004).
(Tekst gaat verder onder de foto’s)
Het luminisme komt voorbij in de vorm van een prachtige voorstelling van H.P. Bremmer (1871-1956). De wolken boven de Boerderij met hooibergen bij avondstemming (1898) lijken bijna licht te geven. Bospad van John Konijn (1979) is ook zo’n werk dat je ogen bedriegen. Als sterk bijziend individu komt me dit zicht bekend voor. Dit zie ik als mijn bril niet draag. Het landschap lijkt gehuld in een dikke laag mist.
In de tentoonstelling is speciale aandacht voor de landschapstekeningen van Jordanus Hoorn (1753-1833). Een groot deel van zijn leven woonde en werkte hij in Amersfoort was het grootste gedeelte van zijn leven zijn standplaats. Hoorn trok vanuit de stad ‘over velden en wegen’ en tekende natuurgetrouw de verschillende landschappen die hij passeerde. Soms noteerde hij op de achterzijde van het blad waar het onderwerp zich bevond, zoals Groot Zandbrink, Leusden, Voorthuizen, Nijkerk en ‘Langs een beek bij Amersfoort’.
In 2014 schonken de nazaten van deze kunstenaar een omvangrijke collectie tekeningen aan Museum Flehite. In de expositie toont het een ruime selectie. De teken en de uiteenlopende schilderijen bieden samen een gevarieerde kijk op het Nederlandse (en Amersfoortse) landschap door de eeuwen heen.
Over velden en wegen, t/m 26 september in Museum Flehite, Amersfoort
Waardering: @@@@@@@@@@