Recensie
Eerder schreven we over Joachim Wtewael, een ooit beroemd kunstenaar die nu minder bekend is bij het grote publiek. Datzelfde geldt voor Henri de Fromantiou. Na zijn dood werden zijn schilderijen niet zelden toegeschreven aan anderen. Het Bonnefantenmuseum in zijn geboortestad Maastricht eert de ten onrechte in vergetelheid geraakte schilder.
Door: Evert-Jan Pol
De Fromantiou is enigszins een mysterie. Zo is zijn geboortejaar niet geheel duidelijk (1633 of 1634). Om nog maar te zwijgen over zijn sterfjaar. Dat ligt ergens tussen 1694 en 1700. Maar getuige zijn schilderijen was hij een groot meester.
De tentoonstelling begint een beetje warrig: in de eerste zaal hangen werken die niet door De Fromantiou zijn gemaakt. Maar die wel een link met hem hebben. Er hangt bijvoorbeeld een portret van Friedrich Wilhelm I, door Piet Nason. Het Bonnefanten toont het omdat De Fromantiou in zijn hoogtijdagen furore maakte als hofschilder van deze keurvorst van Brandenburg.
De hele expositie is doorspekt met werk van anderen. Het museum laat de schilderijen van De Fromantiou een dialoog aangaan met die van collega’s. Dit doet het om te laten zien hoe het kan dat zijn creaties later voor die van anderen werden aangezien.
Willem van Aelst is goed vertegenwoordigd. Hij was een van de kunstenaars aan wie De Fromantious schilderijen werden toegeschreven. En dat is niet vreemd, want Van Aelst was een grote inspiratiebron voor de schilder. Zo baseerde hij Bloemstilleven met passiebloem uit 1665 op voorbeelden van Van Aelst. Louis Michiel ontleende op zijn beurt in een schilderij enkele bloemen aan een voorbeeld van De Fromantiou.
Op zaal laten nog actieve kunstenaars zich live inspireren. Het Bonnefantenmuseum nodigde schilders – professionals en amateurs – uit om in het Henri’s atelier te schilderen in de geest van de hoofdpersoon van de expositie. Ivon Spronck legt de laatste hand aan een bloemstilleven. “Ik ben vanochtend begonnen, maar tussendoor heb ik ook kinderen geholpen met schilderen.” Want ook de allerkleinsten mogen er zich naar hartenlust uitleven. Het levendige atelier is een mooie vondst en is ook heel passend gezien de opzet van de expositie.
Van De Fromantiou zelf toont het museum zeventien schilderijen. Dat lijkt wat weinig voor een overzichtstentoonstelling – de allereerste ooit – maar is het in dit geval niet. Het door hem nagelaten oeuvre telt, tot nu toe, namelijk ‘slechts’ 35 werken. Bijna de helft daarvan komt dus voorbij en daarmee schetst het museum een heel goed beeld van het werk van de schilder.
De kunstenaar bekwaamde zich voornamelijk in stillevens en had daarbij veel oog voor detail. Het tapijt op een van de doeken lijkt levensecht. We zien jachtstillevens, voorstellingen met fruit en brood (en een muis) en bloemenschilderijen. Vooral die laatste zijn zeer geslaagd. De ruikers geuren bijna van het doek af. De werken zijn foto’s uit de tijd dat die nog niet bestonden.
De afbakening van de tentoonstelling had iets duidelijker kunnen zijn. Zeker omdat in een van de aangrenzende zalen ook stillevens hangen. Maar de expositie is desalniettemin zeer fijn. En ze geeft de vergeten meester de belangstelling die hem toekomt.
Henri de Fromantiou – Vorstelijke illusies, t/m 28 juni in het Bonnefantenmuseum, Maastricht
Waardering: @@@@@@@@@@