Een onzeker voortbestaan, dat is het lot van menig kunstwerk op een gebouw als dat in aanraking komt met de sloophamer. Tot voor kort prijkte op een gevel aan de Lange Nieuwstraat in Utrecht een opvallende rebus. Na 26 jaar moest die wijken voor nieuwbouw.
Tekst en foto’s: Evert-Jan Pol
Menig voorbijganger neemt even de tijd om de rebus op te lossen. Wat soms nog best lastig is. Wie erin slaagt, leest de volgende zin: ‘Daar waar je niet bent, daar is het geluk’. Volgens de maker, kunstenaar Korrie Besems, was dat de lijfspreuk van componist Franz Schubert. “Die heb ik me toegeëigend.”
Ze maakte het lichtkunstwerk in 1991 in opdracht van het Centraal Museum voor de openluchtexpositie Nachtregels. Verspreid over de stad hingen tussen april en oktober van dat jaar lichtkunstwerken met tekst, nachtregels dus.
De rebus van Besems kreeg een plek op de gevel van het gebouw van Altrecht aan de Lange Nieuwstraat. Besems: “Ik vond deze tekst een extra gelaagdheid geven aan de betonnen gevel van het Willem Arntzhuis waar een crisisopvang gevestigd was”.
Na afloop van de tentoonstelling behield het werk zijn plaats. Het Centraal Museum droeg het over aan Altrecht. Hoewel hij al jaren geen licht meer gaf, bleef de meterslange creatie in het oog springen. “De vorm van de rebus maakt actieve participatie van het publiek mogelijk: je moet even puzzelen voordat je weet wat er staat”, aldus Besems. “Het is een bijna kinderachtig spel maar wel met een tekst die tot nadenken stemt.”
Inmiddels is de rebus weg; een groep Utrechtse fans van het kunstwerk redde het eind maart van de sloop en borg het veilig op. De groep heeft zich verenigd onder de naam Project Rebus, op initiatief van Ann de Vries.
Zij was blij verrast door de conditie van de rebus. “Het werk heeft er 26 jaar gehangen en het is nooit onderhouden. Gelukkig blijkt het in een veel betere staat te verkeren dan we aanvankelijk hadden gedacht, en was het werk relatief makkelijk te demonteren. We willen het dan ook graag intact houden, want het moet een nieuwe plek krijgen in Utrecht.”
Project Rebus zet zich nu in voor het behoud van het kunstwerk. Bart Rutte, die per 1 mei begint als directeur van het Centraal Museum, heeft inmiddels laten weten mee te willen denken over wat te doen.